RAILZ - Algemeen
Op weg naar passende zorg!
De langdurige zorg staat voor complexe uitdagingen, zoals toenemende zorgzwaarte en een tekort aan zorgprofessionals. In het licht van deze ontwikkelingen is het des te meer van belang dat artsen op basis van de laatste inzichten en kennis de juiste diagnoses kunnen stellen en een behandeling kunnen starten, stoppen of bijstellen. Daarom zijn we in 2023 gestart met RAILZ.
RAILZ biedt artsen in de langdurige zorg (specialisten ouderengeneeskunde en artsen VG) de benodigde expertise en ondersteuning in de vorm van monodisciplinaire richtlijnen en handreikingen. Het programma richt zich op zowel ontwikkeling van medisch inhoudelijke richtlijnen, als op handreikingen die artsen ondersteunen in de praktijk, bijvoorbeeld op het gebied van wet- en regelgeving. Denk bijvoorbeeld aan een richtlijn over Virale luchtweginfecties waarin onder andere het recent ontwikkelde behandeladvies van Covid en de verouderde richtlijnen Influenza samen gaan komen in een actuele versie.
Samen bereik je meer: Verenso en NVAVG slaan de handen ineen
In het meerjarige RAILZ-programma, gefinancierd door VWS, bundelen Verenso en NVAVG de krachten. Over een periode van vier jaar werken we aan de ontwikkeling van maar liefst 13 monodisciplinaire richtlijnen en handreikingen voor artsen in de langdurige zorg. Maar onze samenwerking gaat verder dan het gezamenlijk ontwikkelen van richtlijnen. Binnen RAILZ werken we ook intensief aan de verbetering en doorontwikkeling van onze kwaliteitscyclus en richtlijnmethodologie. Naast het ontwikkelen van richtlijnen en handreikingen is er ook speciale aandacht voor implementatie, patiënten vertegenwoordiging, duurzaamheid en het slim inzetten van ondersteunende zorgtechnologie. Tevens moderniseren we de richtlijnendatabase (Verenso/NVAVG) en updaten en onderhouden we de kwaliteitscyclus binnen Verenso en NVAVG. Zo zetten Verenso en de NVAVG samen een belangrijke stap richting passende zorg.
Onze aanpak
Benieuwd naar onze aanpak in het ontwikkelen van de RAILZ-richtlijnen in het kort? Lees hier onze methode (beschikbaar medio september 2024). De methode is gebaseerd op de AQUA-leidraad. De richtlijnen binnen het RAILZ-programma zijn modulair opgebouwd. Modules zijn de kleinste eenheden van een richtlijn (bijvoorbeeld een module diagnostiek of preventie) en omvatten een uitgangsvraag, aanbevelingen, onderbouwing en verantwoording. Artsen en andere stakeholders worden betrokken bij het uitwerken van deze modules. In de RAILZ-handreikingen worden met name praktische onderwerpen beschreven waar weinig wetenschappelijk bewijs voor is. Toch is hun waarde onmiskenbaar. We volgen hetzelfde zorgvuldige proces als bij richtlijnontwikkeling om deze praktische handreikingen te creëren.
Hieronder zie je de zes stappen die we zetten in het proces van richtlijnontwikkeling:
1. Voorbereiding en afbakening
Bij de voorbereiding van het ontwikkelen van een richtlijn of handreiking maakt de projectleider een inventarisatie van al lopende (onderzoeks-) initiatieven. Daarnaast wordt er in deze periode een multidisciplinaire werkgroep opgesteld die uiteindelijk aan de slag zal gaan met het schrijven van de handreiking of richtlijn. Samen met hen worden relevante stakeholders in beeld gebracht, wordt de cliëntgroep afgebakend en definities en begrippen bepaald.
2. Knelpuntenanalyse
Door middel van een knelpunteninventarisatie (meestal in de vorm van een vragenlijst), worden de meest voorkomende knelpunten uit het werkveld verzameld. Dit zijn problemen die voorkomen binnen het zorg- of organisatieproces. Denk bijvoorbeeld aan problemen binnen diagnostiek, behandeling of communicatie. Deze knelpunten worden geanalyseerd en door de werkgroep omgezet in uitgangsvragen.
3. Literatuuronderzoek
In eerste instantie zal de werkgroep proberen om de uitgangsvragen te beantwoorden met reeds bestaande wetenschappelijke literatuur. Op basis van de gevonden literatuur wordt besloten of nieuw onderzoek nodig is om de uitgangsvragen te beantwoorden.
4. Conceptversie
Nadat alle informatie is verzameld gaat de werkgroep (in subgroepen) aan de slag om de richtlijn of handreiking uit te werken. Een eerste conceptversie wordt gevormd, gebaseerd op literatuuronderzoek, best practices en ervaringsdeskundigen (inbreng uit het werkveld).
5. Commentaarronde
De conceptversie wordt ter commentaar voorgelegd aan stakeholders buiten de werkgroep. Vaak zijn deze stakeholders verenigd in een klankbordgroep. Deze groep becommentarieerd de conceptversie en doet waar nodig suggesties voor aanpassingen. Tijdens deze fase gaat de werkgroep verder met het ontwikkelen van implementatieproducten.
6. Autorisatie
De laatste fase in de ontwikkeling van een richtlijn of handreiking is de autorisatiefase. In deze fase wordt het product (richtlijn of handreiking) voorgelegd aan diverse beroepsverenigingen die betrokken zijn geweest bij de ontwikkeling van het product. Eventueel worden aanvullende externe (secundaire) partijen gevraagd voor autorisatie of een verklaring van geen bezwaar.
