Ontwikkelingen in het veld
Het Nederlands zorglandschap verandert. Door de dubbele vergrijzing en de afname van de beroepsbevolking staan we voor grote uitdagingen. Daarbij stijgt de zorgvraag in komende jaren drastisch over het gehele domein van de ouderenzorg. Dit heeft gevolgen voor het werk van de specialist ouderengeneeskunde en de medisch inhoudelijke problematiek waarmee de specialist ouderengeneeskunde te maken heeft.
Vanuit het oogpunt van dubbele vergrijzing en de afname van de beroepsbevolking wordt het systeem van de Nederlandse gezondheidszorg op dit moment tegen het licht gehouden. Vanuit het Ministerie van VWS lopen meerdere programma’s, zoals IZA en WOZO. Ook wordt momenteel een hoofdlijnenakkoord ouderenzorg uitgewerkt. Al deze programma’s gaan ervan uit dat ouderen met een complexe zorgvraag in de toekomst langer thuis blijven wonen. Ook deze aanname heeft gevolgen de rol, doelgroep en de werkinhoud van de specialist ouderengeneeskunde.
Rol specialist ouderengeneeskunde
De specialist ouderengeneeskunde is een medisch behandelaar. Hij of zij levert en coördineert de medische behandeling en stemt deze af met betrokken disciplines. De specialist ouderengeneeskunde werkt voornamelijk als regiebehandelaar of medebehandelaar. Eventueel kan de specialist ouderengeneeskunde door andere zorgprofessionals worden geconsulteerd.
De huisarts en de specialist ouderengeneeskunde maken gezamenlijk afspraken over hoe zij eigen expertise en kunde inzetten om gezamenlijk de zorg en behandeling te realiseren en wanneer de regierol van de huisarts naar de specialisten ouderengeneeskunde overgaat. Op basis van wederkerigheid worden afspraken gemaakt in de regio over de beschikbaarheid van een specialist ouderengeneeskunde voor de huisarts. Ook wordt afgesproken dat er andersom - als dat nodig is- voor de specialist ouderengeneeskunde een huisarts beschikbaar is. Op deze manier komt geen arts ‘alleen te staan’ die de expertise van de andere arts nodig heeft.
De frequentie/intensiteit van het contact met de patiënt vanuit betrokken artsen zal verschillen, afhankelijk van de zorgvraag van de patiënt en het accent hiervan. Zie ook voor meer informatie het convenant MGZ op de website van Verenso.
Doelgroep van de specialist ouderengeneeskunde
De specialist ouderengeneeskunde biedt behandeling aan kwetsbare patiënten met complexe multidomeinproblematiek. Daarbij kan sprake zijn van enkelvoudige of een opeenstapeling van fysieke aandoeningen en/of toenemend regieverlies.
Het doel van het specialisme ouderengeneeskunde is medische zorg verlenen bij complexe geriatrische problemen, waarbij de nadruk ligt op het versterken van de functionele autonomie en kwaliteit van leven van de patiënt.
Patiënten kunnen thuis wonen, in een verpleeghuis of in een andere geclusterde woonvorm. Of een patiënt behoort tot de doelgroep van de specialist ouderengeneeskunde wordt niet bepaald door de woonvorm, maar door de zorgvraag van patiënt.
De werkzaamheden van de specialist ouderengeneeskunde
De specialist ouderengeneeskunde is een arts. Hij of zij levert de medische behandeling, coördineert deze en stemt de medische behandeling af met betrokken disciplines. Het geriatrisch assessment, proactieve zorgplanning (ACP) en behandelplan vormen integraal onderdeel van de werkzaamheden.
De specialist ouderengeneeskunde richt zich op de medisch inhoudelijke problematiek in de volgende domeinen:
- Secundaire en tertiaire preventie
- Chronische ziekten
- Herstel en revalidatie
- Acute/spoedeisende zorg
- Palliatieve en terminale zorg
De specialist ouderengeneeskunde werkt proactief en in nauw overleg met de patiënt en zijn/haar naasten. Zaken op patiëntniveau die primair te maken hebben met de organisatie van zorg, zoals het zoeken naar een verblijfplek worden niet door de specialist ouderengeneeskunde uitgevoerd.
De kerntaken en de inzet van de specialist ouderengeneeskunde zijn consistent over de jaren heen, zodat patiënten en andere zorgprofessionals weten waarop ze kunnen vertrouwen. Meer informatie hierover is hier te vinden.
