Waarom ook kleine baseline verschillen in trials er toe doen

Een metaregressie analyse van het mortaliteitsrisico van atypische antipsychotica in dementie

Tessa Hulshof

De abstractcommissie heeft op verzoek van de congrescommissie negen abstracts geselecteerd die tijdens het Verenso najaarscongres 'Start & Stop' op 26 november 2015 middels een flitspresentatie gepresenteerd worden. Onderstaande abstract is daar een van.

Achtergrond

Meta-analyses van trials hebben aangetoond dat atypische antipsychotica een verhoogd risico op overlijden hebben (3%) in vergelijking met placebo (2%) bij patiënten met dementie. In veel van de geïncludeerde trials lijken echter ondanks randomisatie de participanten in de antipsychotica groepen kwetsbaarder dan die in de placebogroep. Het doel van onze studie was om te evalueren of deze baseline verschillen het verhoogde risico op overlijden kunnen verklaren.

Opzet

Metaregressie-analyse van trials.

Methoden

Gerandomiseerde, placebogecontroleerde studies met atypische antipsychotica voor dementie werden geïncludeerd. Twee onderzoekers extraheerden onafhankelijk van elkaar zes karakteristieken per behandelgroep: gemiddelde leeftijd, percentage vrouwelijk geslacht, percentage niet-blank ras, percentage vasculaire of mixed dementie, ernst van dementie (MMSE) en ernst van neuropsychiatrische symptomen (NPI, Behave-AD, of andere maat). Het verschil tussen de atypische en placebo groep werd gescoord als 1 wanneer die hoger of missend was in de atypische groep en als -1 wanneer die lager was. Geen verschil en niet van toepassing werden gescoord als 0. Vervolgens hebben we een totaal score per studie berekend  (-6 tot 6) en de associatie met sterfterisico getest.

Resultaten

We includeerden in totaal 24 studies, waarvan er 18 gebruikt waren in eerdere meta-analyses. De totaalscore voor baseline verschillen varieerde tussen -3 en 6. Driekwart van de studies scoorde hoger dan 1. Uitzondering waren onder andere twee studies met een extra haloperidol poot en studies met een follow-up van >= 6 maanden. Een stijging van een punt op de totaal score voor baseline verschillen voorspelde een 0,4% hoger sterfterisico (ß = 0,004; 95% BI: 0,000-0,007; P = 0,04). De resultaten waren vrijwel hetzelfde als trials met vier of meer missende verschillen geëxcludeerd werden.

Conclusies

Ondanks randomisatie en de grote omvang van de studiegroepen, vertonen placebogecontroleerde studies met atypische antipsychotica bij dementie systematische verschillen op baseline. Deze verschillen hebben wellicht ten onrechte een verhoogd sterfterisico voor deze antipsychotica gesuggereerd.