Proefverlof in de geriatrische revalidatie
Ontwerponderzoek: het ontwikkelen van een evidence-informed werkwijze rond proefverlof in de geriatrische revalidatie
Suze Derksen, Daniëlle Bosveld, Debbie Lagerweij, Dieneke de Jong, Jaimi van Uden, Lisette Willemsen, Maaike van Kesteren, , Timo Leissner, Sandra Jellema
De abstractcommissie heeft op verzoek van de congrescommissie twaalf abstracts geselecteerd die tijdens het Verenso voorjaarcongres 'Medisch-ethische dilemma's' op 13 juni 2024 middels een fysieke presentatie gepresenteerd werden. Onderstaand abstract was daar een van.
Introductie
Tijdens verblijf op een afdeling voor geriatrische revalidatie hebben cliënten de mogelijkheid om één of meerdere keren op ‘proefverlof’ naar huis te gaan. Dit helpt hen zicht te krijgen op de revalidatiedoelen waar nog aan gewerkt moet worden en bereidt hen voor op definitief ontslag naar huis.1 Mogelijk draagt proefverlof bovendien bij aan een kortere opnameduur en het zelfstandiger functioneren thuis. Het is echter niet helder welke ‘evidence’ over proefverlof beschikbaar is en hoe de inrichting en organisatie rond het proefverlof in de geriatrische revalidatie het beste vorm kan krijgen.
Doel van het onderzoek
Het achterhalen van bestaande kennis over en ervaringen met proefverlof in de geriatrische revalidatie en het in co-creatie met alle betrokkenen ontwerpen, implementeren en evalueren van een ‘evidence-informed’ werkwijze rond proefverlof in de geriatrische revalidatie van Attent Zorg en Behandeling.
Methode
Er is literatuuronderzoek gedaan. Ook zijn semi-gestructureerde interviews gehouden met clienten en naasten en met professionals uit diverse instellingen voor geriatrische revalidatie. De interviews zijn opgenomen en getranscribeerd, waarna een thematische analyse op de verkregen data is uitgevoerd. Op basis van alle bevindingen is tijdens een focusgroepbijeenkomst met revalidatieprofessionals van Attent een ‘evidence-informed’ werkwijze rond proefverlof ontwikkeld. Deze is geïmplementeerd en zal in de toekomst geëvalueerd worden op ervaren werkbaarheid en effectiviteit.
Resultaten
Er blijkt nauwelijks literatuur te zijn over proefverlof en het effect ervan. Ook is de organisatie rond proefverlof in de geriatrische revalidatie nog volop in ontwikkeling2-5 en zijn randvoorwaarden nog niet optimaal: het regelen en gefinancierd krijgen van thuiszorg tijdens proefverlof kan bijvoorbeeld lastig zijn. Wel gaven zowel professionals uit de geriatrische revalidatie als cliënten en naasten aan de meerwaarde van proefverlof te zien. Zij pleitten voor een goede inbedding van het proefverlof in het geriatrische revalidatietraject. Tijdens een focusgroepbijeenkomst is dan ook met behulp van een visuele weergave van een gemiddelde ‘cliëntreis’ uitgewerkt hoe het proefverlof ingepast moet worden in het revalidatietraject van Attent. Ook is een werkwijzer proefverlof ontwikkeld en geïmplementeerd.
Conclusie/discussie
Ondanks dat er weinig literatuur beschikbaar is over proefverlof en het effect ervan, blijken betrokkenen van mening dat het van waarde is. Het lijkt van belang om de organisatie en randvoorwaarden rond proefverlof in de geriatrische revalidatie te verbeteren. In de toekomst is onderzoek naar het effect van proefverlof op opnameduur, clienttevredenheid en het functioneren thuis nodig.
Auteurs
-
Suze Derksen, MSc, programmaleider, Attent Zorg en Behandeling, afdelingen Geriatrische Revalidatie
-
Daniëlle Bosveld, verpleegkundige, Attent Zorg en Behandeling, afdelingen Geriatrische Revalidatie
-
Debbie Lagerweij, verpleegkundige, Attent Zorg en Behandeling, afdelingen Geriatrische Revalidatie
-
Dieneke de Jong, cliëntadviseur, Attent Zorg en Behandeling
-
Jaimi van Uden, fysiotherapeut, Attent Zorg en Behandeling, afdelingen Geriatrische Revalidatie
-
Lisette Willemsen, verpleegkundige, Klimmendaal Apeldoorn
-
Maaike van Kesteren, ergotherapeut, Attent Zorg en Behandeling, afdelingen Geriatrische Revalidatie
-
Timo Leissner, MSc, psycholoog, GGZ Veenendaal
- Sandra Jellema, PhD, senior-onderzoeker, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, lectoraat Neurorevalidatie-Eigen regie en participatie
Literatuur
- Cameron J, Bastawrous M, Marsella M, et al. Stroke survivors’, caregivers’, and health care professionals’ perspectives on the weekend pass to facilitate transition home. Journal of Rehabilitation Medicine, 2014. 46; 858–863.
- Bours G, van Gastel M, Hupperetz A, et al. Een doorstroommodel voor patiënten met een revalidatiedoelstelling in een verpleeghuis: bevindingen uit een pilotstudie. Tijdschrift voor ouderengeneeskunde, 2011. 01; 4-9.
- Rasmussen, R. S., Østergaard, A., Kjær, et al. Stroke rehabilitation at home before and after discharge. Reduced disability and Improved quality of life: a randomised controlled trial. Clinical Rehabilitation, 2015. 30; 225–236.
- Satink T. Oefenverlof met een student – Innovatie in revalidatiezorg en onderwijs, Eindrapportage post doc Zelfregie in dagelijkse activiteiten. Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, 2021.
- Schipper N, Veltink R, Weerstand M. Proefverlof in geriatrisch revalidatietraject. Afstudeerscriptie opleiding Ergotherapie, Hogeschool van Amsterdam, 2022.