Als specialist ouderengeneeskunde op sociale media

Ervaringen en tips

Doede Veltman

Als specialist ouderengeneeskunde ben ik jarenlang actief geweest op sociale media, met name op Twitter (nu bekend als X). Tussen 2016 en 2022 gebruikte ik het platform niet alleen om kennis en inzichten op te doen over ons vak en onze sector, maar ook om mijn persoonlijke inzichten te delen en het vak ouderengeneeskunde een gezicht te geven. Hoewel het gebruik van sociale media niet zonder uitdagingen is, zie ik het als een waardevolle manier om bij te dragen aan het publieke debat en vooroordelen over ons vakgebied te bestrijden. In dit artikel deel ik mijn persoonlijke ervaringen, reflecties en enkele praktische tips voor collega’s die overwegen zich als specialist ouderengeneeskunde op sociale media te profileren.  

Waarom sociale media? 

Toen ik in 2016 actief werd op Twitter, ontdekte ik al snel dat het platform een unieke manier bood om met mensen buiten mijn directe netwerk in contact te komen. Waar platforms zoals Facebook en LinkedIn in de eerste plaats gericht lijken te zijn op het onderhouden van contacten met bekenden, draaide Twitter om het delen van interesses en ideeën met onbekenden. Dit maakte het een uitstekende plek om het vak ouderengeneeskunde onder de aandacht te brengen van een breed publiek.

Ik volgde via Twitter de laatste ontwikkelingen in de zorgsector en leerde dagelijks bij over het zorgstelsel. Maar het bleef niet bij het consumeren van informatie; ik begon me steeds vaker te mengen in dialogen, vooral over onderwerpen die direct of indirect ons vak raakten. Denk bijvoorbeeld aan politieke ontwikkelingen in de zorg. Hoewel discussies soms fel waren, hielpen ze me om mijn eigen standpunten scherper te formuleren en andere perspectieven beter te begrijpen. 

Door anekdotes uit mijn werk te delen, wilde ik anderen laten zien wat ons vak zo bijzonder maakt. Mijn verhalen gingen vaak over ontroerende of grappige situaties uit de praktijk en werden goed ontvangen. Het was niet alleen fijn om positieve reacties te krijgen, maar ik merkte ook dat het herkennen van bijzondere momenten in mijn dagelijkse werk mijn werkplezier vergrootte. 

De impact van sociale media 

Twitter voelde voor mij als een verzameling stamkroegen. Je kwam er regelmatig dezelfde mensen tegen en voerde gesprekken die soms luchtig waren, maar vaak ook inhoudelijk. Het platform was geen perfecte afspiegeling van de maatschappij; veel van wat er werd gezegd, kon je vergelijken met kroegpraat. Toch had Twitter een serieuze impact. Journalisten, politici en wetenschappers gebruikten het platform als inspiratiebron, waardoor de ideeën die daar ontstonden doordrongen in de 'echte' wereld. 

Voor mij persoonlijk leidde mijn activiteit op Twitter tot bijzondere kansen. Journalisten die mij via het platform hadden leren kennen, vroegen me voor interviews. Zo verscheen ik in verschillende kranten en tijdschriften. Ook werd ik uitgenodigd door het Ministerie van VWS om mijn visie te geven op de toekomst van de ouderengeneeskunde. Dit soort ervaringen lieten me zien hoe belangrijk het is dat ons vak zichtbaar is op sociale media.

Vooroordelen en beeldvorming 

Ik werd me via sociale media ook bewust van de vele vooroordelen die over ons vak bestaan. Veel mensen hebben een stereotype beeld van de ouderenzorg en de rol van specialisten ouderengeneeskunde. Denk aan de aanname dat wij onze patiënten alleen zouden bezien vanuit een 'medisch model' of dat de zorg in verpleeghuizen zo slecht zou zijn dat bewoners nauwelijks kwaliteit van leven kunnen hebben. 

Ik merkte dat deze vooroordelen vaak voortkomen uit diepgewortelde angsten, zoals de angst om zelf ooit de regie over het eigen leven te verliezen. Charlatans die, niet gehinderd door al te veel verstand van zaken, inspelen op deze angsten boeken soms veel succes op sociale media. Dit benadrukt hoe belangrijk het is dat wij hier als specialisten een eerlijk en genuanceerd verhaal tegenover stellen.

De uitdagingen van sociale media 

Hoewel ik veel profijt heb gehad van mijn activiteit op Twitter, bracht het ook uitdagingen met zich mee. Het platform had op mij een licht-verslavend effect, waardoor ik soms meer tijd aan Twitter besteedde dan mij (en mijn vrouw) lief was. Daarnaast belandde ik af en toe in minder gezellige discussies. Toch kan ik me niet herinneren dat ik daar slapeloze nachten van had.

Mijn tijd op Twitter kwam in 2022 abrupt ten einde toen het platform werd overgenomen door een zekere miljardair. Uit principe besloot ik mijn account te verwijderen. Inmiddels zijn er op Twitter gelijkende alternatieve platforms, zoals Threads (uit de Facebook-familie) en Mastodon, een open-source platform dat wordt omarmd door de Nederlandse en Europese overheden. Hoewel deze platforms veel potentie hebben, missen ze vooralsnog de levendigheid van het oude Twitter. Voor ons vakgebied lijkt LinkedIn momenteel het meest relevant, hoewel het daar relatief iets lastiger is om onbekenden te bereiken.

Tips voor collega’s 

Als specialist ouderengeneeskunde geloof ik dat sociale media veel kunnen betekenen voor onze beroepsgroep. Hieronder deel ik enkele tips voor wie er zelf aan de slag wil: 

1. Bouw actief aan je netwerk
Volg professionals die je waardeert, zoals sprekers op nascholingen of interessante auteurs zoals die van artikelen in het Tijdschrift voor Ouderengeneeskunde. Misschien volgen zij jou ook terug! 

2. Beperk je focus
Beperkt het aantal onderwerpen waarover je vanaf je account wilt communiceren. Herhaal belangrijke boodschappen zo nu en dan. 

3. Meng je in relevante discussies
Deel je mening en verwijs naar het werk van anderen. Sociale media zijn bij uitstek een plek om ideeën uit te wisselen.

4. Wees menselijk en respectvol
Blijf nieuwsgierig naar andere standpunten, geef fouten ruiterlijk toe en ga niet mee in onnodige confrontaties.

5. Beheer je tijd en energie 
Gebruik functies zoals 'mute' of 'blokkeer' om negativiteit te vermijden en neem af en toe een pauze als sociale media te veel tijd kosten. 

Een oproep aan collega’s 

Sociale media bieden ons de kans om kennis en inzichten op te doen, vooroordelen te doorbreken, de waarde van ons vak te laten zien en ons netwerk te vergroten. Als jij een specialist ouderengeneeskunde bent met een beetje gevoel voor taal en tijd, overweeg dan om je stem te laten horen op sociale media en om daarmee bij te dragen aan een eerlijker en genuanceerder beeld van ons vak.

Auteur

• D. (Doede) Veltman, specialist ouderengeneeskunde