Martin van Leen is voorzitter van de richtlijnwerkgroep Verantwoorde diabeteszorg bij kwetsbare ouderen. Deze Verenso-richtlijn uit 2011 is momenteel in herziening.
“Richtlijnen vormen een basis van ons vak. Ze helpen je nadenken over je handelen; of je de richtlijn volgt of er beargumenteerd vanaf wijkt. Richtlijnen zijn bovendien een goede leidraad bij dossiervorming, zodat voor cliënt en familie goed navolgbaar is waarom je in een bepaalde situatie bepaalde keuzes hebt gemaakt.”
“Onze populatie van kwetsbare ouderen heeft vooral te maken met diabetes type 2. Daarbij zijn we met name gericht op een zo goed mogelijke kwaliteit van leven voor onze cliënten. Concreet betekent dat in de praktijk het voorkomen van hypo’s. Hiervoor zou je gebruik kunnen maken van allerlei sensoren en techniek, maar gezien onze doelgroep is dit nog niet echt aan de orde. Wellicht verandert dit wanneer er in de toekomst onder de kwetsbare ouderen ook meer mensen met diabetes type 1 voorkomen.”
“We staan nog aan het begin van het ontwikkelproces voor de richtlijn diabetes. Dat wil zeggen dat de inleiding geschreven is en we zijn bezig met de eerste modules. Ook hebben we al een literatuuronderzoek gedaan. Daarbij weten we dat onze doelgroep, de kwetsbare ouderen, een moeilijke doelgroep is. Er is namelijk nog weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan bij deze groep ouderen, zij worden bijna altijd van onderzoek uitgesloten. Dat maakt dat er nauwelijks tot geen literatuur voorhanden is die we kunnen gebruiken. Ter illustratie: van de 5.000 hits gevonden tijdens een search bleef er na toepassingen van de inclusiecriteria niet één over die geheel voldeed aan de criteria… De ‘gezondere ouderen’ daarentegen kom je wel tegen in de literatuur. Als deze onderzoeken gaan over de kwaliteit van leven dan denk ik dat je niet bang moet zijn om in de aanbevelingen te bezien hoe je bevindingen over gezondere ouderen - beargumenteerd - kunt meenemen in onze richtlijn voor kwetsbare ouderen.”
“Ik ben erg blij dat we binnen het programma RAILZ – Richtlijnen voor Artsen In de Langdurige Zorg - ons de mogelijkheid biedt diverse richtlijnen te kunnen maken en/of herzien. De richtlijn diabetes is er daar een van. Ook bij de ontwikkeling van de huidige richtlijn was ik destijds betrokken, als lid van de werkgroep. Ik was aangenaam verrast nu gevraagd te zijn als voorzitter van de werkgroep, dat is toch wel een bekroning op mijn werk.”
“Het is leuk om te zien hoe het proces van richtlijnontwikkeling door de jaren heen dynamischer is geworden, waardoor richtlijnen sneller kunnen worden bijgewerkt naar de laatste stand van zaken. Door de modulaire opbouw is het mogelijk ook een beperkt deel van de richtlijn te herzien. Een andere positieve verandering is dat er in de laatste 2 jaar meer artsen bereid zijn te participeren in het proces. Daar heeft COVID-19 een belangrijke rol in gespeeld: overleggen zijn nu meestal online en omdat ze daardoor geen reistijd vergen gemakkelijker te combineren met de rest van je agenda.”
Binnen het programma Richtlijnen voor Artsen In de Langdurige Zorg (RAILZ) ontwikkelen we monodisciplinaire richtlijnen en handreikingen voor de artsen in de langdurige zorg: specialisten ouderengeneeskunde en artsen VG. In dit programma trekken Verenso en de NVAVG samen op. We ontvangen subsidie van het ministerie van VWS voor de ontwikkeling, publicatie en implementatie van richtlijnen en handreikingen.
