Van de redactie

Met veel genoegen bieden we u dit themanummer van het Tijdschrift voor Ouderengeneeskunde aan over een onderdeel van ons vak dat steeds belangrijker wordt. De bijdragen laten zien dat de revalidatie van kwetsbare ouderen, de geriatrische revalidatie (GR), in Nederland volwassen is geworden.

Herman Cools, gepensioneerd hoogleraar, geeft in zijn artikel een beschouwende kijk op de geschiedenis en toekomst van de GR. Vanzelfsprekend hoort bij het volwassen worden ook een afbakening met aanpalende gebieden zoals de medisch-specialistische revalidatie (MSR) en eerstelijnsverblijf. Onze nationale triagespecialist Aafke de Groot laat cijfers zien van onderzoek naar de praktijk van triage. Er blijken echter altijd weer patiënten tussen wal en schip te belanden, zoals u klunt lezen in het artikel van Willemijn van Erp. Zij en haar medeauteurs pleiten voor samenwerking met de MSR om de revalidatie van jonge patiënten met ernstig hersenletsel vorm te geven. Ook Anne Visser en Wilco Achterberg pleiten, niet voor het eerst, voor nauwere samenwerking tussen GR en MSR. Willemijn van Rooij en Bart Vonken beschrijven een dergelijke samenwerking in de revalidatie na amputatie.

Hoewel geriatrische-revalidatiebehandelaars een holistische visie omarmen, heeft een ontwikkelend vakgebied ook de neiging zich te specialiseren op deelgebieden. In een pro/contra-artikel hebben we de argumenten op een rijtje gezet, maar daarbij komen we niet tot een afrondende conclusie. Goede bijdragen over revalidatie bij de ziekte van Parkinson, revalidatie post-COVID-19 en het gebruik van een stroomdiagram bij de CVA-revalidatie lijken de weegschaal te laten kantelen naar pro-specialisatie. Van de andere kant laten overzichtsartikelen over het gebruik van eHealth, uitdagend revalidatieklimaat en telerevalidatie zien dat deze behandelmogelijkheden breed toepasbaar zijn. Ook komt bij een inventarisatie van de GR-praktijk in Europa naar voren dat er in meerdere landen specialisatie en concentratie plaatsvindt in de beroerte- en heupfractuurrevalidatie, maar niet bij de overige GR-diagnosegroepen.

De geboorte van een ‘special interest group’ Geriatric Rehabilitation binnen de European Geriatric Medicine Society (EuGMS) is een verheugende ontwikkeling die bijdraagt aan kennisdeling en uitwisseling van onderzoeksresultaten. Gelukkig hebben we in Nederland al langer een consortium Geriatrische Revalidatie met hetzelfde doel.

Alle bovengenoemde aspecten worden besproken in dit themanummer van het tijdschrift en illustreren de volwassenheid van dit vakgebied. Met opzet gebruikt de redactie consequent de afkorting ‘GR’ en niet ‘GRZ’ omdat de toevoeging ‘zorg’ wel een overblijfsel is van de herkomst van geriatrische revalidatie, namelijk vanuit de verpleeghuiszorg, maar daardoor te veel verwijst naar chronische zorg. Dit terwijl de GR zich heeft ontwikkeld tot een dynamisch werkveld waarin kwetsbare ouderen na een (semi)acute achteruitgang met succes in functioneren worden begeleid tot een weer zo zelfstandig mogelijke deelname aan de maatschappij.

De redactie wenst u veel leesplezier en inspiratie toe.

Romke van Balen, gasthoofdredacteur