Bewust stoppen met eten en drinken

2024 - De handreiking Bewust stoppen met eten en drinken (KNMG) is op een aantal punten herzien.

In de handreiking is duidelijker gemaakt dat het geven van informatie over bewust stoppen met eten en drinken (BSTED) een onderdeel kan zijn van proactieve zorgplanning en dat zorgverleners in gesprekken over het levenseinde zelf de mogelijkheid van BSTED ter sprake kunnen brengen.
In de voorgaande versie van de richtlijn (2014) werd stoppen met eten en drinken afgeraden voor personen jonger dan 60 jaar. De reden hiervoor was het gebrek aan bekende gevallen waarbij personen onder de 60 jaar op deze wijze hun leven beëindigden. Recent zijn diverse gevallen gemeld waarbij ook mensen jonger dan 60 jaar bewust kozen voor stoppen met eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen. Hierdoor is in de herziene handreiking de leeftijdsgrens losgelaten.
Hoofdstuk 7 (stoppen met aanbieden van eten en drinken bij ter zake wilsonbekwame patiënten met dementie) is volledig herschreven. Dit hoofdstuk richt zich op ter zake wilsonbekwame mensen met dementie en bespreekt of het aanbieden van eten en drinken in sommige situaties nog passend is. Een besluit hierover kan alleen na een zorgvuldig proces worden genomen, waarbij het actuele gedrag van de patiënt leidend is. Een eventuele schriftelijke wilsverklaring of mondeling gedocumenteerde wilsuiting speelt slechts een beperkte rol.
In de handreiking is een nieuw hoofdstuk opgenomen waarin de naasten van mensen die zijn overleden door te stoppen met eten en drinken hun ervaringen beschrijven. Daarnaast beschrijven ook enkele zorgverleners hun ervaringen en hun werkwijze. Dit hoofdstuk is opgenomen ter illustratie omdat er onder zorgverleners en in de samenleving soms misverstanden bestaan over hoe het proces van BSTED precies verloopt.
Handreiking Zorg voor mensen die bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen

Eigenaar: KNMG
Participant namens Verenso: Rogier van Deijck