Risico op overlijden na COVID-19 vaccinatie bij verpleeghuisbewoners

De abstractcommissie heeft op verzoek van de congrescommissie zes abstracts geselecteerd die tijdens het Verenso najaarscongres 'Innovatie' op 25 november 2021 middels een flitspresentatie gepresenteerd worden. Onderstaande abstract is daar een van.

Fenne Wouters, Anouk van Loon, Ineke Gerridzen, Jeanine Rutten, Martin Smalbrugge, Cees Hertogh, Karlijn Joling

Doel van het onderzoek

Begin 2021 ontstond onrust na meldingen uit het buitenland van overleden ouderen na vaccinatie tegen COVID-19. Meldingen hadden voornamelijk betrekking op personen >65 jaar, waarbij progressie van al bestaande ziekten een waarschijnlijke verklaring voor overlijden leek. Ook in Nederland zijn meldingen van overlijden na vaccinatie gedaan, voornamelijk in kwetsbare en oudere populaties. Het was onduidelijk of vaccinatie het overlijdensrisico verhoogde. In deze studie is onderzocht of het risico op overlijden na COVID-19 vaccinatie bij verpleeghuisbewoners was verhoogd ten opzichte van het risico op overlijden bij verpleeghuisbewoners in 2019.

Opzet

Om hergebruik van zorggegevens in de ouderengeneeskunde te bevorderen, werken UNO Amsterdam, Verenso en het Nivel samen in het programma Leren van data. Binnen dit programma is in het begin van de COVID-19 pandemie een landelijke registratie gestart om inzicht te krijgen in de prevalentie van (vermoedelijke) COVID-19 in de langdurige zorg. UNO Amsterdam analyseert en rapporteert gegevens uit deze registratie binnen het EPD Ysis. Deze verdiepende analyses zijn erop gericht om inzicht te krijgen in urgente vragen vanuit het veld. In 2021 zijn gegevens over COVID-19 vaccinatie bij verpleeghuisbewoners vastgelegd en geanalyseerd.

Methode

Verpleeghuisbewoners die 1 of 2 vaccinaties hebben ontvangen in de periode van 13 januari-16 april 2021 en verbleven op een psychogeriatrische, somatische, revalidatie of ELV afdeling zijn geïncludeerd (n=21.801). Als controlegroep zijn verpleeghuisbewoners geïncludeerd die in dezelfde periode in 2019 in het verpleeghuis op een van deze afdelingen verbleven (n=27.502). Algemene patiëntkarakteristieken, vaccinatiestatus, comorbiditeiten, type zorgafdeling, opname- en eventueel ontslag- of overlijdensdatum zijn ontsloten uit het EPD Ysis. Het risico op overlijden werd vergeleken tussen gevaccineerde bewoners en de controlegroep met Kaplan-Meier en Cox regressie analyses. Regressie analyses zijn gecorrigeerd voor leeftijd, geslacht en comorbiditeiten.

Resultaten

Het risico op overlijden in verpleeghuisbewoners na een eerste COVID-19 vaccinatie (ongeacht of in de tussentijd een tweede vaccinatie heeft plaatsgevonden) was 1,4 keer lager dan in de controlegroep (multivariabele hazard ratio (HR) 0,74 (95%BI 0,69-0,79)). Na tweede vaccinatie was het risico op overlijden 1,7 keer lager dan in de controlegroep (multivariabele HR 0,58 (95%BI 0,53-0,64)).

Conclusie/discussie

In dit onderzoek zijn geen aanwijzingen gevonden dat het risico op overlijden na COVID-19 vaccinatie bij verpleeghuisbewoners verhoogd is ten opzichte van het risico op overlijden bij verpleeghuisbewoners in 2019. Deze bevindingen, in combinatie met het feit dat COVID-19 besmettingen juist in de kwetsbare en oudere populatie vaak ernstige gevolgen hebben, pleiten voor het voortzetten van COVID-19 vaccinatie bij verpleeghuisbewoners.

Auteurs

• Fenne Wouters Msc, onderzoeker, afdeling ouderengeneeskunde, Amsterdam UMC, locatie VUmc, UNO Amsterdam

• Dr. Anouk M. van Loon, senior onderzoeker,afdeling ouderengeneeskunde, Amsterdam UMC, locatie VUmc, UNO Amsterdam

• Dr. Ineke J. Gerridzen, specialist ouderengeneeskunde bij Atlant en arts-onderzoeker, afdeling ouderengeneeskunde, Amsterdam UMC, locatie VUmc, UNO Amsterdam

• Jeanine J.S. Rutten Msc, arts in opleiding tot specialist ouderengeneeskunde en onderzoeker, afdeling ouderengeneeskunde, Amsterdam UMC, locatie VUmc, UNO Amsterdam

• Dr. Martin Smalbrugge, specialist ouderengeneeskunde, hoofd opleiding specialisme ouderengeneeskunde GERION, afdeling ouderengeneeskunde, Amsterdam UMC, locatie VUmc, UNO Amsterdam

• Prof. dr. Cees M.P.M. Hertogh, hoogleraar ouderengeneeskunde, afdeling ouderengeneeskunde, Amsterdam UMC, locatie VUmc, UNO Amsterdam

• Dr. Karlijn J. Joling, senior onderzoeker en projectleider Leren van data,afdeling ouderengeneeskunde, Amsterdam UMC, locatie VUmc, UNO Amsterdam