Kwaliteit van leven bij gevorderde dementie

Kenmerken geassocieerd met kwaliteit van leven bij mensen met matige tot ernstige dementie in het verpleeghuis

Maartje Klapwijk, Monique Caljouw, Marjoleine Pieper, Jenny van der Steen, Wilco Achterberg

De abstractcommissie heeft op verzoek van de congrescommissie 9 abstracts geselecteerd die tijdens het Verenso najaarscongres 'Kiezen voor delen' op 24 november 2016 middels een flitspresentatie gepresenteerd worden. Onderstaande abstract is daar een van.

Doel van het onderzoek

Met deze studie wordt onderzocht welke patiëntkenmerken (demografische, psychosociale, functionele en fysieke) geassocieerd zijn met kwaliteit van leven bij mensen met matige tot zeer ernstige dementie in Nederlandse verpleeghuizen.

Methode

Cross-sectionele analyse van een cluster gerandomiseerd onderzoek (RCT) in 12 verpleeghuisorganisaties (288 mensen met dementie: 72% vrouw, gemiddelde leeftijd 84 jaar). De ernst van dementie is bepaald met de Reisberg Global Detoriation Schaal (Reisberg GDS) en kwaliteit van leven met de QUALIDEM. De QUALIDEM is een instrument waarmee de verpleging door observatie kwaliteit van leven bij mensen met dementie kan vaststellen. De kenmerken waarvan verwacht werden dat zij een associatie zouden hebben met de zes domeinen van de QUALIDEM, die ook toepasbaar zijn bij zeer ernstige dementie, zijn demografische variabelen, ADL activiteiten (Katz ADL), cognitief functioneren (Cognitive Performance Scale), pijn (PACSLAC-D), neuro-psychiatrische symptomen (NPI-NH) en aanwezigheid van comorbiditeit. Een univariate logistische regressie werd uitgevoerd voor elk kenmerk en elk afzonderlijk domein van de QUALIDEM. Resultaten met een p-waarde <0.10, en leeftijd en geslacht, werd opgenomen in het multivariate logistische regressiemodel voor elke domein.

Resultaten

De multivariate logistische regressie liet associaties zien met leeftijd in het domein Sociale Isolatie (Odds ratio [OR] 0.95 [95% betrouwbaarheidsinterval [BI] 0.91-0.99]), ADL niveau in domein Positief Affect (OR 0,89 [95%BI 0.83-0,95]) en domein Sociale relaties (OR 0.87 [95%BI 0.81-0.93]), ernst van dementie in domein Sociale Relaties (OR 0.28 [95%BI 0.12-0.62]) en in domein Sociale Isolatie (OR 2.10 [95%BI 1.17-3.78]), psychiatrische aandoeningen in domein Positief affect (OR 0.39 [95%BI 0.17-0.87]) en longziekten in domein Negatief Affect (OR 0.14 [95%BI 0.03-0.61]) van de QUALIDEM. Neuro-psychiatrische symptomen waren onafhankelijk geassocieerd met alle zes domeinen van de QUALIDEM (OR 0.93 [95% BI 0.90-0.96] tot OR 0.97 [95% BI 0.95-0.99]). Pijn was geassocieerd met de domeinen Zorg relatie (OR 0.92 [95% BI 0.84-1.00]) en Negatief Affect (OR 0.92 [95% BI 0.85-1.00]).

Conclusie

Kwaliteit van leven is onafhankelijk geassocieerd met leeftijd, ADL afhankelijkheid, ernst van dementie, psychiatrische aandoeningen, longziekten en neuropsychiatrische symptomen. Het is dus mogelijk om mensen met dementie op te sporen die een risico lopen op een lagere kwaliteit van leven. Deze informatie is belangrijk om in de toekomst persoonlijke interventies toe te passen die gericht zijn op het verbeteren van kwaliteit van leven bij mensen met matige tot ernstige dementie in het verpleeghuis.