Nederlandse en Duitse verpleeghuiszorg

Vergelijking Nederlandse en Duitse verpleeghuiszorg: resultaten van een systematische review en survey

Sytse Zuidema

De abstractcommissie heeft op verzoek van de congrescommissie negen abstracts geselecteerd die tijdens het Verenso voorjaarcongres 'Duurzame ouderengeneeskunde' op 1 juni 2023 middels een presentatie gepresenteerd werden. Onderstaande abstract was daar een van.

Introductie

De organisatie en beschikbaarheid van de zorg in Europese landen kan consequenties hebben voor de geleverde kwaliteit van zorg. In een samenwerkingsproject van Crossing Border instituut (UMCG, Groningen, Nederland en Universiteit van Oldenburg, Duitsland) is de impact van de verschillen tussen Nederlandse en Duitse zorgsystemen op de kwaliteit van zorg onderzocht via een review, een survey en nog geplande additionele kwalitatieve analyse.

Doel van het onderzoek

Het doel is te onderzoeken wat het verschil is tussen Nederland en Duitsland in¹ verwijspercentage van verpleeghuis naar ziekenhuis is (review), en² verpleeghuiskarakteristieken, zorgbehoeften en geleverde verpleeghuiszorg (survey).

Methode

1. Een systematische review met artikelen over verwijzingspercentage vanuit Nederlandse en Duitse verpleeghuizen naar het ziekenhuis in de meest kwetsbare periode van verblijf in het verpleeghuis (namelijk de eerste 6 maanden na opname en de laatste zes maanden voor overlijden).
2. Een survey naar 600 Duitse en 600 Nederlandse verpleeghuislocaties.

Resultaten

1. In de eerste zes maanden na opname werden in Nederland en Duitsland resp 10% en 42% van het aantal patiënten verwezen naar het ziekenhuis. In de laatste 30 dagen voor overlijden was dit resp. 8.0% - 16% (twee Nederlandse studies), en 49% -58% (drie Duitse studies).
2. De respons van de survey voor Nederland en Duitsland bedroeg 17% resp. 33%. Tussen Nederland en Duitsland verschilden het percentage mensen met hoge mate van zorgbehoeften (78% vs 88%),  mensen met dementie (70% vs 60%), het percentage kortdurende opnames (22% en 10%). Het percentage bedlegerige mensen, en met een verblijfskatheter was gelijk. Het aantal consulten van de huisarts in beide landen was gelijk (gemiddeld 27 vs 25 bezoeken per jaar), maar in Nederland bezocht de specialist ouderengeneeskunde de oudere gemiddeld 38x per jaar. In Nederland was de behoefte aan verwijzing naar neuroloog, psychiater, oogarts, KNO arts lager en de ervaren competentie op deze gebieden navenant hoger. In Duitsland was de beschikbaarheid van paramedici en psychologen in het verpleeghuis lager dan in Nederland.

Conclusie/ discussie

Er zijn opvallende verschillen in geleverde verpleeghuiszorg, ervaren competenties, en verwijzingen/ consultaties tussen Nederland en Duitsland. De Nederlandse multidisciplinaire zorg, aangevuld met de ervaren competenties van de specialist ouderengeneeskunde op neurologie, psychiatrie en de aanwezigheid van een verwijsfilter bij Nederlandse huisartsen, zorgt er mogelijk voor dat in Nederland t.o.v. Duitsland veel minder vaak gebruikt wordt gemaakt van verwijzingen naar of  behoefte aan consultaties in het ziekenhuis. Verder kwalitatief onderzoek zal uitwijzen of de geleverde zorg ook kwalitatief beter is.

Auteurs

• Prof. dr. Sytse U. Zuidema, Department of Primary and Long-Term Care, University of Groningen, University Medical Center Groningen, Groningen, The Netherlands
• Dr. Alexander M. Fassmer,Division of Outpatient Care and Pharmacoepidemiology, Department of Health Services Research, Carl von Ossietzky University of Oldenburg, Oldenburg, Lower Saxony, Germany
• Dr. Sarah I.M. Janus, Department of Primary and Long-Term Care, University of Groningen, University Medical Center Groningen, Groningen, The Netherlands
• Prof. dr. Falk Hoffmann, Division of Outpatient Care and Pharmacoepidemiology, Department of Health Services Research, Carl von Ossietzky University of Oldenburg, Oldenburg, Lower Saxony, Germany