Woord voorzitter

Liefdevolle zorg

Nienke Nieuwenhuizen

Het jaar 2015 was het jaar van de liefdevolle zorg. Na het turbulente najaar van 2014, waarin heel Nederland sprak over de vreselijke staat van de zorg voor onze ouderen, is er met veel inzet gewerkt aan het verbeteren van die zorg. Met het VWS-rapport ‘Waardigheid en trots, liefdevolle zorg voor onze ouderen’  wordt getracht de negatieve houding in de sector om te keren in een positieve houding. Met mooie woorden als professionaliteit, warmte en waardigheid wordt de sector opgeroepen zich van zijn goede kant te tonen. In de hoop dat we weer trots zullen zijn en er overal kwalitatief goede zorg wordt geleverd!

Hoop doet het natuurlijk erg goed in dit jaargetijde, maar in het rapport wordt er niet gesproken over hoop. In het rapport wordt gesproken over doelstellingen. En de doelstelling is: ‘het centraal stellen van de relatie tussen de cliënt, zijn naasten en de professional ten behoeve van de liefdevolle zorg voor onze ouderen.’

Wat een prachtige doelstelling. Het centraal stellen van de relatie die liefde voortbrengt! Het is op zijn minst gezegd een ambitieuze doelstelling. Want, al zetten we het in een professioneel perspectief, een relatie is volgens mij toch een stuk minder maakbaar dan het rapport doet vermoeden. De professional kun je een aantal vaardigheden leren. De hulpverlener is echter altijd zelf onderdeel van die relatie en de vraag is of professionaliteit alle problemen oplost. De excessen kunnen we daarmee misschien voorkomen, maar ervaring leert ons ook dat het heel moeilijk is om mensen op die ‘softe’ kant van de relatie uit een opleiding te zetten, of bijvoorbeeld te ontslaan. Een relatie is nu eenmaal wederkerig, daarmee ook subjectief en geen mens is helemaal slecht.

Daarnaast is er niet alleen sprake van een relatie tussen een hulpbehoevende mens met een hulpverlenende mens, maar zijn er relaties tussen zorgvragers onderling en tussen meerdere zorgverleners. Zij gaan op hun beurt ook weer onderling met elkaar relaties aan. Dit maakt dat er al snel sprake is van een complexe groepsdynamiek. Complexe zorg, met complexe groepsdynamiek, waarbij ook nog sprake is van een groot verschil in macht. Eigenlijk is het een wonder dat het zo vaak goed gaat! Toch blijft het een gegeven; we hebben al verpleeghuiszorg waar we over het algemeen trots op kunnen zijn.

En wat is dan het geheim van die relatie die leidt tot liefde, of liefdevolle zorg? Hoe zorgen we dat overal de relatie centraal komt te staan. En is dat dan hetzelfde als kwaliteit? Of goede zorg? Stellen we de relatie centraal door een website te maken waarop mensen kunnen aangeven wat ze van andere mensen vinden? Is het benadrukken van de eigen regie over het zorgplan een teken dat er liefdevolle zorg verleend wordt? Is dat ‘in gesprek gaan’ het enige wat we hebben om in de buurt te komen van die relatie? Maar u kent het vast, dat knagende gevoel omdat het met die onderlinge relaties tussen mensen toch vaak niet wil lukken. Ook niet na tien gesprekken! Of de andere kant; de relatie is wel goed, maar de kwaliteit van zorg toch nog slecht.

Liefdevolle zorg; een heel mooi streven. En maar een kleine stap naar dat andere verhaal waarbij liefde centraal wordt gesteld. Elk jaar met Kerstmis zing ik uit volle borst van ‘Gloria in excelsis deo’ en ‘geef in onze levensdagen, peis en vree, kyrieleis’.  Enfin, u kent het vast.

Ik hoop oprecht dat we als mensen zullen leren om relaties centraal te stellen. Ze te koesteren, te verdiepen of te verbeteren vanuit liefde. Dan volgt dat zorgen vanzelf wel. Maar misschien moeten we ons op het werk (en in beleidsstukken) voorlopig maar richten op wat ‘goede zorg’ is en ‘de basis op orde’ krijgen. Dat is al moeilijk genoeg.

Ik wens u allen mooie kerstdagen, een gezellige jaarwisseling en veel liefdevolle relaties!