Met andere woorden

'Daar geneeskunde alleen mij zeer bezwaarde'

Aafke de Groot

In de rubriek 'Met andere woorden' brengt de redactie werk van dichters die ook arts zijn onder de aandacht van de lezers van dit tijdschrift.

Jan Jacob Slauerhoff (Leeuwarden 1898- Hilversum1936) was één van de belangrijkste Nederlandse dichters van het interbellum. Hij groeide op in Leeuwarden maar gaf de voorkeur aan Vlieland, het eiland waar zijn moeders familie vandaan kwam. Hij volgde de HBS en werd daarna in Amsterdam tot arts opgeleid. Tijdens zijn studie publiceerde hij zijn eerste gedichten.

Slauerhoff reisde na zijn arts-examen over alle wereldzeeën en werkte als scheepsarts. Hij was meer begaan met de zeelieden dan met de rijke passagiers. Tussen zijn reizen door probeerde hij zich als dermatoloog te vestigen (in Tanger) en deed waarnemingen in een huisartspraktijk. Het medische handwerk alleen bevredigde hem echter niet voldoende.

Hij kon of wilde zich nergens vestigen, noch wat betreft zijn werk, noch in de liefde. Andersom, schrijft één van zijn biografen, hechtten vrouwen zich aan de varende romanticus als zeewier aan een scheepsromp. Hij was lastig, doch interessant en werd door zijn vrienden liefkozend ‘Slau’ genoemd, als een aforisme voor ‘slordig’. 

Zijn bestaan was vooral zwervend en hij stierf jong aan tuberculose. Literair was hij enorm productief. Zijn werk omvat poëzie, proza en een toneelstuk en wordt meestal omschreven als ‘romantisch, zoekend’. Het werd in vele talen vertaald. De Portugese fadozangeres Cristina Branco maakte in 2000 een cd met vertalingen van Slauerhoffs gedichten vol heimwee en verlangen.

WONINGLOZE

Alleen in mijn gedichten kan ik wonen,
Nooit vond ik ergens anders onderdak
Voor de eigen haard gevoelde ik nooit een zwak,
Een tent werd door de stormwind meegenomen

Alleen in mijn gedichten kan ik wonen,
Zolang ik weet dat ik in wildernis
In steppen, stad en woud dat onderkomen,
Kan vinden, deert mij geen bekommernis

Het zal lang duren, maar de tijd zal komen,
Dat vóór de nacht mij de oude kracht ontbreekt
En tevergeefs om zachte woorden smeekt,

Waarmee ‘k weleer kon bouwen, en de aarde
Mij bergen moet en ik mij neerbuig naar de
Plek waar mijn graf in ’t donker openbreekt

Uit: Verzamelde gedichten. ’s Gravenhage-Rotterdam, 1961