Vanmorgen is het onderzoeksrapport ‘Aanpak coronacrisis, deel 1’ van de Onderzoeksraad voor Veiligheid gepresenteerd. Dit bestrijkt het eerste halfjaar van de coronacrisis in Nederland. “Wij kijken terug op die eerste maanden van de coronapandemie als op een slechte film”, zegt Verenso, de vereniging van specialisten ouderengeneeskunde.
“De verpleeghuiszorg was aanvankelijk nagenoeg niet in beeld”, vertelt Jacqueline de Groot, bestuursvoorzitter van Verenso. “Verenso heeft al aan het begin van de uitbraak continu aan de bel getrokken en gevraagd om testen en persoonlijke beschermingsmiddelen voor de langdurige zorg. Aanvankelijk vonden we helemaal geen gehoor, alle aandacht ging naar de ziekenhuizen. Terwijl de meest kwetsbaren in het verpleeghuis wonen.”
Cijfers toonden ernst aan
Zoals de voorzitter van de Onderzoeksraad Jeroen Dijsselbloem het in de presentatie van het rapport verwoordde: “Ze hebben moeten knokken om aan tafel te komen en gehoord te worden. De toenmalig voorzitter van Verenso heeft zelf gevraagd of zij deel kon nemen aan het OMT. Pas toen Verenso met cijfers in beeld kon brengen hoe ernstig de situatie in de verpleeghuizen was, kwamen ook voor de langdurige zorg beschermende middelen beschikbaar. Daar hebben we ons hard voor gemaakt, een eigen registratie voor op moeten starten én ruim een maand op moeten wachten. Veel te lang. Dat ging ten koste van de gezondheid, veiligheid en welzijn van vele bewoners en professionals.”
Geleerde lessen
Met dit rapport wordt teruggekeken op de periode van maart tot september 2020. “Het is belangrijk om te kijken wat we hebben geleerd van deze eerste periode”, stelt De Groot. “Met de geleerde lessen wil je voorkomen dat dit zich in de toekomst ooit nog zal herhalen. Hoewel we nu beter aangehaakt zijn in de crisisstructuur, zien we nog steeds dat de langdurige zorg voor kwetsbare ouderen niet als vanzelfsprekend wordt meegenomen. Hoewel de druk op de langdurige zorg onverminderd hoog is, gaat het toch vaak weer over de ziekenhuiscijfers. De zorg in Nederland is verdeeld in cure en care. Meer verbinding en een zorgbrede benadering is nodig.”
Langetermijnvisie
Zeggenschap van professionals en luisteren naar die professionals is enorm belangrijk als het gaat om het voorkomen van problemen in verpleeghuizen. De Groot: “In de langdurige zorg mag de zeggenschap nog verder verankerd worden. Dat geldt ook voor het structureel investeren in infectiepreventie.” In hoeverre deze leerpunten een plek krijgen in de vele evaluaties vanuit VWS is voor Verenso niet duidelijk. “In de langdurige zorg zijn we als veldpartijen zelf aan de slag gegaan met een notitie over het omgaan met COVID-19 in de langdurige zorg op de lange termijn.”
