Op 1 januari 2020 is de Wet zorg en dwang ingevoerd. Om specialisten ouderengeneeskunde en artsen voor verstandelijk gehandicapten te ondersteunen bij het uitvoeren van deze wet, ontwikkelde Verenso, in samenwerking met de NVAVG, een handreiking waarin de verschillende rollen die de artsen kunnen vervullen, zijn uitgewerkt.
In de handreiking worden verschillende onderdelen van de Wet zorg en dwang (Wzd) uitgelicht die relevant zijn voor specialisten ouderengeneeskunde en artsen voor verstandelijk gehandicapten bij de intramurale toepassing van de Wzd. Ook worden specifieke taken en verantwoordelijkheden benoemd. Verder wordt in deze handreiking de besluitvorming over en toepassing van onvrijwillige zorg uitgelegd en bevat het document een nadere operationalisering van de in de Wzd opgenomen negen vormen van onvrijwillige zorg.
Zorgen over uitvoerbaarheid Wzd
Hoewel het doel van de Wzd niet ter discussie staat, maakt Verenso zich wel zorgen over de uitvoerbaarheid van de wet. Begin 2019 heeft Verenso samen met een zestal andere organisaties de minister gevraagd om de invoering van de Wzd een jaar uit te stellen. De minister besloot echter toch tot invoering. Hij noemde 2020 daarbij een ‘overgangsjaar’. Dit overgangsjaar heeft juridisch geen enkele betekenis. “De term overgangsjaar is daarom vooral verwarrend en een lege huls”, aldus Nienke Nieuwenhuizen, voorzitter van Verenso.
Onvoldoende crisisbedden
Verenso heeft signalen gekregen dat enkele crisisdiensten stoppen met het opnemen en beoordelen van cliënten met psychogeriatrische aandoeningen. Hierdoor dreigen zeer kwetsbare cliënten tussen wal en schip te vallen. Verenso pleit voor het regionaal inzetten van crisisbedden voor ouderen met psychogeriatrische aandoeningen waarbij deze patiënten tevens verder geobserveerd kunnen worden. Voor de korte termijn doet Verenso een dringend beroep op VWS en zorgverzekeraars om GGZ-organisaties te bewegen hun huidige werkwijze rond crisisdiensten en crisisplaatsen voort te zetten.
Zorgen over extramurale setting
Verenso maakt zich ook zorgen over de onduidelijkheden die er bestaan ten aanzien van de rollen van verschillende zorgverleners in de ambulante setting. Er is veelvuldig overleg geweest met het ministerie van VWS en deze gesprekken zullen ook dit jaar worden voortgezet. Duidelijke antwoorden zijn er nog niet. Een van de problemen is dat de elektronische gegevensuitwisseling nog niet goed geregeld is. Ook is de bekostiging van de specialist ouderengeneeskunde in de eerste lijn nauwelijks geregeld, waardoor deze expertise onvoldoende kan worden ingezet. Ook zijn er zorgen over de administratieve lasten: hoewel de minister beoogd heeft om deze naar beneden te brengen, lijkt de Wzd het tegenovergestelde in de hand te werken.
Verantwoorde en veilige zorg
Specialisten ouderengeneeskunde streven altijd naar het bieden van verantwoorde en veilige patiëntenzorg. “Daarom is het ook zo belangrijk dat de wet uitgevoerd kan worden zoals hij oorspronkelijk bedoeld is. Verenso zal zich blijven inspannen om dit mogelijk te maken”, aldus Nieuwenhuizen.
