Hoogleraar acute ouderenzorg: Ik heb gezegd

Bianca Buurman hoogleraar acute ouderenzorg

Nienke Fleuren

Al in de eerste minuten van haar oratie begint Bianca Buurman, de kersverse hoogleraar acute ouderenzorg van Amsterdam UMC, haar vakgebied te relativeren. Meestal is de acute ouderenzorg niet zo acuut, zegt ze. Veel ouderen hebben al twee tot vier weken voor de ziekenhuisopname toegenomen klachten, maar omdat ze in die periode hun mantelzorgers niet willen belasten, komt het tot een spoedsituatie. En wat we vervolgens in het ziekenhuis doen is symptoombestrijding, vindt de hoogleraar. ‘We moeten toe naar een duurzame ouderenzorg.’

Met die zin komt een einde aan de relativering. Hier staat een ambitieuze vrouw, die niet alleen de acute ouderenzorg als vakgebied verder wil ontwikkelen, maar alle ouderenzorg en daarbij ook het Nederlandse gezondheidszorgbeleid daaromtrent. Ze hekelt de simplificatie van ‘het hokjesdenken’, waarin de domeinen medisch, sociaal en zorg gescheiden zijn. ‘Ouderenzorg is netwerkzorg’, stelt ze. Onderwijsmensen, onderzoekers, financiers, zorgverleners en ouderen zelf moeten samen bepalen wat nodig is en op welke manier dat het beste kan worden vormgegeven.

Een voorbeeld van zo’n multidisciplinair project is de WijkKliniek, die in juni werd geopend vlakbij het Amsterdam UMC locatie AMC. Ouderen kunnen hier eenvoudige ziekenhuiszorg krijgen, zonder dure AMC-bedden te bezetten. Het doel is om (her)opnames te voorkomen en minder zorgvragen te genereren vanuit de thuissituatie. Dit was niet gemakkelijk, geeft initiatiefneemster Buurman toe. Niet alleen de financiering was ingewikkeld, ook de geriaters – die hoofdbehandelaar zijn in dit project – vonden het moeilijk. Door de beperkte faciliteiten moesten ze leren omgaan met meer onzekerheid dan in hun dagelijkse ziekenhuispraktijk. Een samenwerking met specialisten ouderengeneeskunde ligt hier voor de hand.

Naast de WijkKliniek heeft Buurman nog twee grote projecten lopen. Zo doet ze onderzoek naar de inzet van sensortechnologie tijdens het revalidatietraject na het doormaken van een heupfractuur. Als een bewegingssensor 24 uur per dag meet hoeveel en op welke momenten revalidanten bewegen, kan hieruit een gepersonaliseerd advies volgen. Dit leidt tot beter herstel, zo hoopt de hoogleraar. Het derde grote project van Buurman is Pallisupport, een initiatief om de palliatieve zorg te verbeteren, met name voor patiënten met orgaanziektes als COPD en hartfalen. In deze groep – ongeveer 25% van de ouderen overlijdt aan orgaanziektes – vinden weinig gesprekken plaats over de prognose. Met Transmurale Palliatieve Teams wil Buurman hier verandering in brengen, waarbij de specialist ouderengeneeskunde acute palliatieve zorg verleent in de thuissituatie. De projecten moeten leiden tot evidencebased gezondheidszorgbeleid. ‘Dit gebeurt meestal onvoldoende. En dat is misschien wel de reden dat ik hier vandaag mijn oratie mag houden.’

Gelukkig is Bianca Buurman nog jong (41) en hoeft zij deze ambitieuze doelen niet in haar eentje te verwezenlijken. Met haar verpleegkundige achtergrond hoopt ze ook andere verpleegkundigen te motiveren om wetenschappelijk onderzoek te gaan doen. Het bestendigen van de infrastructuur voor verpleegkundigen om wetenschappelijk onderzoek te doen, is daarom ook één van Buurmans doelen. ‘Zodat hier over een paar jaar de 100^e verpleegkundige promoveert.’

De afsluiting door Bianca Buurman – ‘Ik heb gezegd’ – klonk op 22 juni dan ook vooral als een startsein om haar handen uit de spreekwoordelijke (toga)mouwen te steken.