Typisch ouderengeneeskunde: multidisciplinair op congres

Jolande Noij, Yvonne Zwaagstra, Loes van Dusseldorp

Op 13 en 14 september 2018 vond het 5e Nursing Home Research Congres plaats in Rome. In dezelfde week op 14, 15 en 16 september was het 10e congres van het European Huntington’s Disease Network (EHDN) in Wenen. Vanuit Atlant, een zorgorganisatie in Apeldoorn en Beekbergen, zijn we met een groep collega`s Zorg en Behandeling naar beide congressen geweest.

In Rome gaven onderzoekers van over de hele wereld presentaties met zeer uiteenlopende onderwerpen, van polyfarmacie, ondervoeding, dementie, palliatieve zorg, valrisico, antibioticabeleid tot orkaan-management in Florida!

Opvallend was hierbij het grote aantal Nederlandse sprekers en posterpresentaties. Goed om te merken dat er inmiddels zoveel gedegen wetenschappelijk onderzoek gedaan wordt in Nederland. We zagen veel uitstekende presentaties, gebracht door enthousiaste jonge onderzoekers. Waar onderzoeken uit andere landen vaak wat meer algemene geriatrische onderwerpen hadden, gingen de Nederlandse onderzoeken vaak over zeer specifieke onderwerpen, zoals over gespecialiseerde verpleeghuiszorg voor specifieke doelgroepen; crisissituaties bij ernstig probleemgedrag; advance care planning bij jonge patiënten met dementie; palliatieve sedatie bij refractair probleemgedrag en euthanasie bij dementie. Stuk voor stuk zeer interessante en relevante onderzoeken.

Namaste Care is een psychosociale interventie bij gevorderde dementie en wordt in meerdere landen onderzocht, in Nederland vanuit de VU. Omdat Atlant heeft deelgenomen aan dit onderzoek, was het leuk om in Rome de eerste onderzoeksresultaten hiervan te horen. Specialist ouderengeneeskunde Ineke Gerridzen gaf een presentatie over het syndroom van Korsakov. Uit haar promotieonderzoek bleek dat neuropsychiatrische symptomen erg vaak voorkomen bij verpleeghuisbewoners met Korsakov, maar dat de ervaren stress bij zorgverleners relatief laag is. Ook liet ze een indrukwekkende film zien over een dag uit het leven van een patiënt met Korsakov in een Nederlands verpleeghuis.

We zijn met verschillende disciplines uit ons verpleeghuis naar het congres gegaan en bij de evaluatie achteraf bleek dat ieder van ons andere ideeën had opgedaan. Zo was een teamleider door de presentatie over rationeel voorschrijfgedrag bij urineweginfecties enthousiast geworden om haar afdelingsmedewerkers voorlichting te geven om niet meer zo laagdrempelig urines te ‘sticken’. Daarnaast bood het congres een stukje teambuilding, door samen vier dagen op reis te zijn en ook wat van de prachtige stad te zien.

Tijdens het Huntington congres in Wenen stond genetisch/biologisch onderzoek en erfelijkheid centraal. Daarnaast werden ook presentaties verzorgd over thema’s als palliatieve zorg, (neuro)psychiatrische symptomen, slikproblematiek, richtlijnen en meetinstrumenten, leven met de ziekte van Huntington en schuldgevoelens. Vier van onze collega’s verzorgden een posterpresentatie.

Marlies Brandt (muziektherapeut) liet zien dat Music Attention and Control Therapy bij patiënten met de ziekte van Huntington het concentratievermogen en zelfvertrouwen verhoogt. Logopediste Eline Kerkdijk presenteerde de resultaten van haar onderzoek naar de toepassing van de SilverFit Rephagia bij slikproblemen. Zij vond dat dit trainingsprogramma (met een kleine aanpassing) goed toepasbaar is voor patiënten met de ziekte van Huntington. Uit de patiëntervaringen bleek dat men door dit programma meer gemotiveerd is om het slikken te trainen. Manon van Kampen (ergotherapeut) beschreef hoe het toepassen van de PDL methode (Passiviteiten van het Dagelijks Leven) bij iemand in de laatste fase van de ziekte van Huntington minder pijn en discomfort geeft tijdens het wassen en aankleden, wat ook positief doorwerkt voor de rest van de dag. Loes van Dusseldorp (onderzoeksbegeleider/praktijkonderzoeker) beschreef dat het verlenen van ‘goede zorg’ betekent dat hulpverleners ook aandacht dienen te hebben voor het bespreekbaar maken van seksualiteit en intimiteit bij patiënten met de ziekte van Huntington, maar hiertoe wel ondersteund moeten worden door bijvoorbeeld scholing en discussiebijeenkomsten. Daarnaast verzorgde Tom Stor (specialist ouderengeneeskunde) samen met een verpleegkundige van zorgorganisatie Topaz een workshop over Palliatieve zorg bij Huntington-patiënten.

Naast het uitwisselen van informatie en ervaringen werden ook nieuwe professionele contacten gelegd. We hebben veel kunnen netwerken en het initiatief is genomen voor het vormen van nieuwe internationale werkgroepen.

Het was heel bijzonder om met een groep vanuit Zorg en Behandeling naar een wetenschappelijk congres in het buitenland te gaan. We zijn geïnspireerd geraakt ten aanzien van verdere ontwikkeling, verbetering en onderbouwing van de zorg en behandeling voor onze patiënten. Ook hebben we gemerkt in Nederland al heel ver te zijn in de ontwikkeling van verpleeghuiszorg en -behandeling, meer specifiek voor bijzondere doelgroepen.