Internationale kijk op ouderengeneeskunde

Stephanie Stassen, Aafke de Groot, Nienke Fleuren

Van 10 t/m 12 oktober 2018 vond het 14e congres van de European Geriatric Medicine Society (EuGMS) in Berlijn plaats. Via VASON, gefinancierd door de SBOH, waren er 20 aios ouderengeneeskunde aanwezig van alle drie de opleidingsinstituten. Daarnaast waren er opleidingsdirecteuren, meerdere specialisten ouderengeneeskunde en promovendi op eigen gelegenheid gekomen. Daarmee was ons land en vak goed vertegenwoordigd en konden we veel Europese collega’s vertellen over onze bijzondere specialistenopleiding.

De aios ouderengeneeskunde hebben dit jaar vier posterpresentaties aangeleverd. Gemma Smout-Mattiazzo presenteerde de opzet van haar studie naar onder andere functionele uitkomsten na geriatrische revalidatie na heupfracturen. De studie start eind dit jaar. Marianne Vos had het effect van point-of-care CRP-tests bij verpleeghuisbewoners met luchtweginfecties onderzocht. Nienke Fleuren presenteerde de resultaten van een systematische review naar doelen van advance care planning.  En Jeanine Rutte presenteerde de opzet van haar RCT naar het wel of niet voorschrijven van antibiotica bij verpleeghuisbewoners met klachten passend bij een urineweginfectie.  

De aanwezige specialisten ouderengeneeskunde leverden ook diverse bijdragen aan het congres. Zo gaf Raymond Koopmans een presentatie over palliatieve zorg bij jonge patiënten met dementie. Ook werd er tijdens het congres in een geanimeerde meeting een special interest group (SIG) geriatrische revalidatie (GR) opgericht; deze sessie werd voorgezeten door Jos Schols en Wilco Achterberg. De voorlopige resultaten van twee onderzoeken werden gepresenteerd. Ten eerste was er een survey over de voorzieningen voor geriatrische revalidatie in 28 Europese landen (Stefan Greund, Duitsland), die onder meer liet zien dat België eerste en Nederland vijfde staat wat betreft het aantal geriatrische revalidatieplaatsen per 100.000 inwoners. Daarna presenteerde Romke van Balen een Delphi-studie, die beoogt een Europese inhoudelijke consensus over geriatrische revalidatiezorg te bereiken. Deelnemers aan deze SIG konden (informeel) meestemmen over enkele weerbarstige stellingen.

Naast deze voor ons belangrijke bijdragen, passeerden tijdens het EuGMS-congres vele andere onderwerpen de revue. Het opvallendst was het nieuwe geriatrische syndroom ‘osteosarcopenie’. Omdat zowel sarcopenie als osteopenie/osteoporose vaak voorkomen bij dezelfde patiënt, vonden de geriaters het tijd voor een nieuw, overkoepelend syndroom, dat direct geschaard kan worden onder de geriatrische reuzen.

Daarnaast kwam het onderwerp ‘probleemgedrag bij dementie’ uitgebreid aan bod. In tegenstelling tot Nederland, worden binnen Europa patiënten met dementie en ernstig escalerend probleemgedrag opgenomen in het ziekenhuis. Steeds vaker zijn dat speciaal ingerichte afdelingen, die lijken op een gemiddelde Nederlandse verpleeghuisafdeling. De geriaters van deze afdelingen verrichten dan ook het werk overeenkomstig het werk van de specialist ouderengeneeskunde. Het grote verschil is dat de patiënten gemiddeld met 20 dagen weer met ontslag gaan, veelal terug naar huis. Nederland bood hier tegengeluid door de Nederlandse aanpak van crisismanagement bij dementie  te presenteren. 

Net als bij ons is ouderengeneeskunde in andere Europese landen  een impopulair specialisme, misschien wel omdat we veroudering stigmatiseren. ‘Age is a prejudice to our future self’, hield gerontoloog Desmond O’Neill ons, in een bevlogen lezing, voor. In Frankrijk is de belangrijkste reden om geriater te worden het coschap geriatrie. Het lijkt dus echt ‘onbekend maakt onbemind’. Gelukkig loopt er in Nederland de campagne ‘Ouderengeneeskunde, het specialisme van nu’ om meer collega’s aan te trekken.  

Dit zijn slechts enkele onderwerpen. Wij hopen u, samen met vele andere aios, te ontmoeten op het 15e EuGMS-congres dat plaatsvindt van 25 t/m 27 september 2019 in Krakau. Zo blijft u op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen binnen het veld van de geriatrie, die ook interessant zijn voor de specialist ouderengeneeskunde. En laten we eerlijk zijn, het is een fantastische ervaring om met collega’s naar zo’n groot Europees congres te gaan.

Tot ziens in 2019 in Krakau!