Nieuwe hoogleraar Ouderengeneeskunde en Dementie in UMCG

Prof. dr. S.U. Zuidema

Per 1 september jl. is Sytse Zuidema benoemd tot hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen met de leeropdracht Ouderengeneeskunde en Dementie. Met deze leerstoel gaat de wens in vervulling voor een leerstoel vanuit het specialisme ouderengeneeskunde in het noorden van het land.

Sytse Zuidema is specialist ouderengeneeskunde sinds 2000. Hij is in 2008 gepromoveerd op probleemgedrag bij mensen met dementie in het verpleeghuis en vanaf 2012 werkzaam in de Hoven. Sinds 2011 is hij hoofd van de sectie ouderengeneeskunde bij de afdeling huisartsgeneeskunde van het UMCG.

‘De leeropdracht ouderengeneeskunde is met opzet breed gekozen om ouderengeneeskunde in breed perspectief te kunnen bedienen en zo ook aan te sluiten bij ouderengeneeskunde in de eerste lijn. Het moge duidelijk zijn dat de specialist ouderengeneeskunde de komende jaren een belangrijke taak gaat vervullen voor thuiswonende kwetsbare ouderen. De leerstoel is een mooie kans om zorginnovatieve projecten in de eerste lijn vorm te geven. Zo is een Groninger Zorgstandaard voor kwetsbare ouderen in ontwikkeling. Hiervoor is samenwerking met de huisartsgeneeskunde van groot belang’, aldus Sytse Zuidema.

Naast zorginnovatie ligt het zwaartepunt op dementie. Het onderzoek over probleemgedrag, psychofarmacagebruik en andere interventies bij dementie wordt verder vormgegeven. ‘We focussen vooral op optimalisatie van psychofarmacagebruik en het implementeren van interventies die ervoor zorgen dat onnodig en langdurig psychofarmacagebruik wordt verminderd’, zegt Sytse Zuidema. Om de effecten hiervan te monitoren is de ambitie om structureel gegevens te verzamelen, zowel bij ouderen in als buiten het verpleeghuis. Met de opzet van de database binnen het verpleeghuis maar later ook bij thuiswonende ouderen, kan de patiënt met dementie gevolgd worden vanaf het moment van diagnose. De patiënt kan worden gevolgd door de verschillende stadia van het ziekteproces heen en er kan een relatie worden gelegd met het zorggebruik (informele, formele en institutionele zorg). In het UMCG liggen er kansen voor aansluiting met het Lifelines cohort, het onderzoek naar de determinanten van gezond ouder worden. Hiermee is de leerstoel als het ware het sluitstuk van het continuüm van Healthy Ageing, het speerpunt van het UMCG.

Naast kennis maken is kennis delen ook belangrijk

Het wetenschappelijk onderzoek zal worden uitgevoerd in het recent opgerichte Universitair Netwerk Ouderenzorg- UMCG (UNO-UMCG). Het UNO-UMCG is een samenwerkingsverband tussen het UMCG en 10 regionale zorginstellingen. De doelstelling van het UNO-UMCG is om via wetenschappelijk onderzoek op het domein van het specialisme ouderengeneeskunde de kwaliteit van zorg en behandeling van ouderen te verbeteren. Binnen dit netwerk zal niet alleen kennis worden ontwikkeld, maar ook worden geïmplementeerd. Dus het gaat niet alleen om wetenschappelijk onderzoek doen, maar ook verder verspreiden, bestaande kennis delen en zorgen dat specialisten ouderengeneeskunde een actieve bijdrage leveren aan het maken, verspreiden en borgen van kennis’.

Naast kennis maken is kennis delen ook belangrijk. Niet alleen aan specialisten ouderengeneeskunde in de praktijk, maar ook aan artsen in opleiding tot specialist ouderengeneeskunde en aan geneeskunde studenten. ‘Het huidige geneeskundeonderwijs is nog te veel orgaangericht,' zegt Zuidema. ‘Er is te weinig aandacht voor ouderengeneeskunde in een curriculum dat gedomineerd wordt door orgaan-specialistisch denken’. In het herziene Gronings geneeskundecurriculum zal ouderengeneeskunde een prominente rol krijgen. Bij een oudere patiënt met meerdere ziekten kan de bachelorstudent de orgaan-specialistische kennis integreren, maar hij kan daarnaast ook leren dat bij kwetsbare ouderen het accent verschuift van curatieve behandeling naar palliatieve zorg. In de masterfase wordt een extramuraal coschap ouderengeneeskunde ontwikkeld in samenwerking met huisartsgeneeskunde en sociale geneeskunde.

Met de vijfde leerstoel ouderengeneeskunde wordt nu ook in Noord-Nederland het wetenschappelijk onderzoek van en het onderwijs in de ouderengeneeskunde verbeterd. Via het verspreiden en borgen van deze wetenschappelijke kennis kan de kwaliteit van de ouderenzorg in Noord-Nederland verder worden verbeterd.