Europees geriatriecongres in Helsinki: ‘Healthy aging in a changing world’

Caroline Damhuis, Lisa Schapink

Van 20 t/m 22 september 2023 vond het 19e congres van de European Geriatric Medicine Society (EuGMS) plaats in Helsinki. Onder de 1.731 deelnemers uit 60 landen, waarvan er 1.467 fysiek aanwezig waren, was een grote Nederlandse delegatie. Deze bestond onder andere uit 26 aios ouderengeneeskunde en 50 opleiders ouderengeneeskunde vanuit het gehele land. Redactielid Caroline Damhuis en Lisa Schapink waren twee van deze 26 aios die het congres bezochten.

Het thema van het 19e congres was ‘Healthy aging in a changing world’. In dit kader waren er onder andere sessies met werktitels ‘Planetary health and geriatric medicine’ en een sessie samen met de WHO waarmee sinds 2022 een samenwerkingsverband is: ‘Measurement of healthy aging – from aspiration to action’.

Tijdens de openingsceremonie kondigde de huidige voorzitter van de EuGMS een aantal bestuurswisselingen aan. Het bestuur zal met deze wisselingen jonger en diverser worden wat betreft geslacht en nationaliteit, aldus de huidige voorzitter (prof. dr. Cornel Sieber, Duitsland / Zwitserland). De Nederlandse Nathalie van der Velde, internist-ouderengeneeskunde en hoogleraar ouderengeneeskunde bij het Amsterdam UMC, zal onder andere per 1 januari 2024 toetreden tot het bestuur.

Er was gedurende deze editie opvallend veel aandacht voor het zogenaamde ‘deprescribing’ van medicatie. Denis O’Mahony, een van de grondleggers van de STOPP/START-criteria, sprak als keynote speaker. Recent (mei dit jaar) is de derde versie van deze criteria verschenen met consensus over 133 STOPP criteria (versus 80 criteria in versie 2) en 57 START criteria (versus 34 in versie 2). Deze toename in STOPP en START-criteria heeft met name te maken met het toenemend beschikbaar komen van wetenschappelijke data over antistolling (met name DOACs), GLPT-2 inhibitors, valrisico verhogende medicatie (‘fall risk inducing drugs’, FRIDs), antipsychotica en NSAIDs.

Medisch inhoudelijk waren er interessante presentaties over verslaving bij ouderen, waarbij ook schermverslaving een groter wordend probleem is. Als mogelijke klinische tekenen hiervan moet men denken aan sociale isolatie, leugens en geheimhouding, onbegrepen fysieke achteruitgang, subacute cognitieve achteruitgang, slapeloosheid en vermoeidheid/uitputting en angst en depressie. Er was aandacht voor de behandeling van hartfalen, met zowel behouden als verminderde pompfunctie, waarbij de presenterende hoogleraar geriatrie overigens recht tegenover de daaropvolgende presenterende hoogleraar cardiologie stond met betrekking tot het wel of niet medicamenteus behandelen van hartfalen. Ook werd er aandacht gevraagd voor goede palliatieve zorg voor patiënten met eindstadium hartfalen.

Net als in eerdere edities werd het concept ‘Hospital at home’ in de sessie ‘Novel care concepts’ gepresenteerd, in Nederland inmiddels een bekend begrip. Door dit concept kan in specifieke situaties ziekenhuiszorg thuis geleverd worden. Dit zou tot een verkorting van de opnameduur leiden en een kostenreductie per opname opleveren. In de sessie genaamd ‘No research about me, without me’ was aandacht voor PPI (patient public involvement), waarbij gepleit werd patiënten (danwel organisaties) al te betrekken bij het opzetten van het onderzoek en samen met hen de onderzoeksvraag en beoogde uitkomsten te bespreken en vast te stellen. Hierdoor zouden de patiënten mogelijk meer gemotiveerd zijn deel te nemen en kunnen ze daarnaast hulp bieden bij het interpreteren van resultaten. Ook vragen steeds meer subsidieverstrekkers om gedetailleerde informatie over actieve betrokkenheid van de te onderzoeken patiëntengroep.

Vanuit de aios waren er meerdere posterpresentaties en Esther Hartman (aios GERION) mocht haar onderzoeksresultaten presenteren met de titel: ‘Implementation of a tailored multifaceted antibiotic stewardship intervention with a participatory-action research approach to improve antibiotic prescribing for urinary tract infections in frail older adults in four European countries: a process evaluation’.

Het congresbezoek door aios wordt gefinancierd door de werkgever SBOH. Voor het eerst waren er dit jaar ook 50 opleiders vanuit het gehele land aanwezig op initiatief van de SBOH. Ter ere hiervan werd er op de laatste avond gezamenlijk gedineerd in een traditioneels Fins restaurant. Zoals bij elke editie was er ook dit jaar weer een speciaal samengestelde congrescommissie vanuit VASON aanwezig, die een sociaal programma organiseerde.

Helsinki liet zich van zijn beste kant zien door een welkomstreceptie te organiseren in één van de prachtige zalen van het gemeentehuis met een lopend buffet. Voordat dit buffet officieel geopend werd, werden alle aanwezigen toegezongen door een a capella Fins mannenkoor, die onder andere, geheel toepasselijk, een passage uit Finlandia van de componist Sibelius ten gehore brachten. 

Wederom bleek maar weer dat het EuGMS-congres een plek is waar wij veel van onze expertise kunnen delen met onze Europese collega’s en waar nieuwe inzichten en contacten opgedaan worden. We kijken daarom uit naar de volgende editie: 16 t/m 20 september 2024 in Valencia! 

Auteurs

• Caroline Damhuis, aios ouderengeneeskunde
• Lisa Schapink, aios ouderengeneeskunde