Verslag EuGMS-congres: Europees geriatriecongres in Londen

Caroline Damhuis, Nienke Fleuren

Van 28 t/m 30 september vond het 18e congres van de European Geriatric Medicine Society (EuGMS) plaats in Londen. Onder de 1.622 deelnemers was een grote Nederlandse delegatie van geriaters, specialisten ouderengeneeskunde, aios van beide specialismes, paramedici en onderzoekers. Redactieleden Caroline Damhuis en Nienke Fleuren bezochten het congres met 16 andere aios ouderengeneeskunde via VASON.

‘The magic happens in the multidisciplinary team’, was van meerdere sessies de conclusie. Dat paste perfect bij het congresthema ‘working better together’, maar voor ons als aios ouderengeneeskunde was het uiteraard niet nieuw. Ook het werk van de specialist ouderengeneeskunde in de eerstelijn is in Europees opzicht vooruitstrevend, ontdekten wij.

In zijn ‘keynote lecture’ direct na de openingsceremonie, besprak de Schotse geriater Graham Ellis de waarde van het geriatrisch assessment. Het heeft een aantoonbaar positief effect voor de kwetsbaarste ouderen in het ziekenhuis, maar het is vooral zinvol als preventieve interventie en wordt daarom steeds vroeger ingezet. Idealiter kom je bij thuiswonende ouderen op huisbezoek, betoogde Ellis. ‘Onze systemen zijn paternalistisch. Het maakt verschil of je de patiënt ontvangt in jouw spreekkamer, of dat je je voeten veegt op de deurmat van de patiënt en vraagt of je mag binnenkomen.’

In meerdere sessies was aandacht voor het geriatrisch assessment in de thuissituatie, ambulante geriatrische revalidatie en het zogenaamde ‘hospital at home’, wat in ieder land weer iets anders blijkt te betekenen. Soms ging het om ziekenhuisverplaatste zorg thuis, zoals behandeling met intraveneuze antibiotica, soms betrof het de inzet van een casemanager en soms behelsde het een soort eerstelijnsconsult ouderengeneeskunde. In alle gevallen was het doel om onnodige overplaatsingen, heropnames en fouten te voorkómen, stress te verminderen en aan te sluiten bij de leefwereld van de patiënt.

Er zijn ook universele uitdagingen. Geriater Ellis noemde er drie: ‘workforce, workforce, workforce’, ofwel: voldoende zorgverleners, met voldoende vaardigheden (vooral communicatievaardigheden en kunnen omgaan met mensen met dementie) en in de juiste teamsamenstelling. Het leek wel of hij de leerdoelen van onze opleiding voor specialist ouderengeneeskunde beschreef.

Maar het leren in de ouderengeneeskunde is niet altijd makkelijk, legde prof. Wilco Achterberg uit in een drukbezochte sessie. ‘Verpleeghuizen missen academische vaardigheden en universiteiten missen verpleeghuispatiënten.’

Er was ook veel aandacht voor ouderengeneeskunde in het geneeskundecurriculum, en het gebrek hieraan blijkt een internationaal probleem. Het ging daarbij vooral over vroegtijdige kennismaking met ouderen, ouderengeneeskunde en geriatrie en om het aanleren van communicatievaardigheden en het vergroten van empathie.

Medisch-inhoudelijk waren er interessante presentaties over deprescribing van medicatie, met de teleurstellende conclusie dat er nog steeds weinig wetenschappelijk bewijs is voor wanneer en hoe je medicatie moet afbouwen, zelfs bij (hyper)polyfarmacie en veelvoorkomende medicijngroepen als antidiabetica, hartmedicatie en medicijnen die het valrisico verhogen (‘fall risk inducing drugs’, FRIDs). Dat komt met name doordat kwetsbare ouderen in verband met vele comorbiditeiten nog steeds onvoldoende worden meegenomen in gerandomiseerde trials.

Vallen en valpreventie was zoals ieder jaar een belangrijk onderwerp op het congres, maar dit jaar had het EuGMS-congres een spectaculaire primeur: de eerste internationale richtlijn voor valpreventie (https://doi.org/10.1093/ageing/afac205) werd officieel gelanceerd. De website van het wetenschappelijke tijdschrift Age and Ageing was direct overbelast door de vele bezoekers.

Over de ziekte van Parkinson leerden we dat de hype van meer bewegen in een gevorderd stadium van de ziekte kan overslaan in valse hoop. Meer bewegen en intensieve training brengt dan alleen nog maar meer valrisico met zich mee.

Van de 18 aios die met VASON reisden hadden er meerdere een presentatie of een poster. Daarnaast waren specialisten ouderengeneeskunde en onderzoekers goed vertegenwoordigd en werd er veel van elkaar geleerd.

Het congresbezoek door aios wordt gefinancierd door werkgever SBOH. De congrescommissie van VASON maakte er iets speciaals van door ook een sociaal programma te organiseren. Dat was broodnodig, want in lunch of drankjes had EuGMS niet voorzien.

Het EuGMS-congres is voor aios en specialisten ouderengeneeskunde een interessant en relevant congres, waar we niet alleen nieuwe ideeën en samenwerkingen kunnen opdoen, maar ook veel van onze expertise kunnen delen met Europese collega’s. Wij kijken nu al uit naar de volgende editie: 20-22 september 2023 in Helsinki.

Auteurs

• Caroline Damhuis, aios ouderengeneeskunde
• Nienke Fleuren, aioto ouderengeneeskunde