Uit de ouderengeneeskundige praktijk
Welke bril heb JIJ op?
Ik arriveer net op mijn werk nadat ik mijzelf heb moeten haasten om op tijd te komen. Ik trek mijn jas uit en zet mijn computer aan als de telefoon gaat. Het is de zuster van mijn afdeling; of ik al in huis ben en of ik zo snel mogelijk naar de afdeling wil komen.
De afdeling die ik onder mijn hoede heb is een gesloten afdeling in het verpleeghuis. Hier wonen mensen met dementie, die niet meer in staat zijn zelfstandig thuis te wonen. Iedere bewoner is bijzonder en heeft zijn eigen benadering nodig. Iedereen afzonderlijk heeft een eigen leven gehad en het enige wat deze mensen nu met elkaar verbindt is het feit dat ze zijn getroffen door de aandoening dementie.
Ik besluit eerst maar naar de afdeling te lopen, om te kijken wat er aan de hand is. De hoofdverpleegkundige geeft aan zich grote zorgen te maken over mevrouw De Jager. Zij wil deze ochtend haar bed niet uitkomen en bij de controles blijkt zij hoge koorts te hebben en een snellere ademhaling. Een terechte zorg.
Mevrouw De Jager is al langer bekend met dementie en woont al ruim een jaar bij ons. In het begin kon je nog wel een praatje met haar maken over koetjes en kalfjes, maar in de loop van het jaar is zij langzaam achteruitgegaan. Eten wil zij eigenlijk niet meer en met moeite eet ze een paar happen van haar maaltijden. Haar kinderen komen steeds minder op bezoek, mede omdat hun moeder hen niet meer herkent. Een van de meest schrijnende kenmerken van dementie voor hun naasten. Maar of zij zelf nog lijdt onder de dementie, of zij zelf nog het besef heeft van haar eigen ik? Dat is de vraag. Nee, moeder zou dit, als zij dit vooraf allemaal had geweten, nooit gewild hebben volgens haar kinderen. Maar ze lijkt er ook niet onder te lijden en lijkt soms zelfs plezier te hebben en bij momenten intens te kunnen genieten. Eigenlijk net zoals wij dat soms hebben.
Maar nu is daar een kans. Een kans om te beslissen over het leven van mevrouw De Jager. Klinisch heeft zij alle kenmerken van een pneumonie. Behandeling in het verpleeghuis met orale antibiotica is kansloos, omdat dit zonder goede vocht en voedingsintake niet voldoende werkt. Haar enige kans is het krijgen van antibiotica via het infuus, wat voor mevrouw De Jager opname in het ziekenhuis betekent. Maar een ziekenhuisopname voor deze kwetsbare vrouw kan ook juist meer schade toebrengen in de vorm van een delier met alle gevolgen van dien.
Na uitgebreid overleg met de eerste contactpersoon van mevrouw is besloten om haar ’love and tender care’ te bieden. Samen met de zorgverleners en haar kinderen werd gezorgd dat zij comfortabel was. De eerstvolgende nacht overleed mevrouw in het bijzijn van al haar kinderen. Zo snel kan een pneumonie fataal zijn bij kwetsbare oudere mensen met de aandoening dementie.
Was het dan ook echt een kansloze situatie? Of is de situatie op zichzelf juist te zien als een gegeven kans? Een kans voor mevrouw De Jager om op een natuurlijke manier te overlijden? Het is maar net met welke bril je ernaar kijkt. Je kunt op meerdere manieren naar een zelfde situatie kijken en deze op meerdere manieren interpreteren. Juist dat is een van de essenties van ons mooie vak!
In deze rubriek leest u ervaringen uit de ouderengeneeskundige praktijk. Ze zijn bedoeld om u te inspireren. Deze ervaringen worden ook via de campagnewebsite www.ouderengeneeskunde.nu gedeeld met basisartsen en geneeskundestudenten. Heeft u ook mooie of bijzondere ervaring over uw vak die u wil delen met specialisten ouderengeneeskunde (in opleiding)? Neem dan contact op met de coördinator van deze rubriek, specialist ouderengeneeskunde Margot Verkuylen (www.margotverkuylen.nl).
Auteurs
- Bianca de Jong-Schmit, aios ouderengeneeskunde, LUMC