Het is een doodnormale ochtend op de valpoli van de geriatrie. Mijn patiënte is 75 jaar en is op haar 35e uit Azië naar Nederland gekomen. Ze valt af en toe en we willen uitzoeken waardoor dat komt. Er worden bloeddrukmetingen gedaan, ze gaat langs de fysiotherapeut voor balans- en looptesten, en de arts doet een volledig geriatrisch onderzoek.
Die arts ben ik vandaag. Ik heb een anamnese afgenomen en mevrouw van top tot teen onderzocht. Nu alleen nog even haar looppatroon observeren. Mevrouw loopt een aantal keer de onderzoekskamer op en neer (handig, kan ik meteen zien hoe het omdraaien gaat) en ik noteer het volgende: Korte paslengte, smalle pasbreedte, rechte rug, loopt met licht gebogen benen, rolt voeten niet af, geen armzwaai, langzaam tempo…
Voor de niet-medici: deze mevrouw loopt kaarsrecht, schuifelend en in mijn ogen uiterst voorzichtig… Dat is niet zo best: behoedzaam lopen in combinatie met valangst kan juist leiden tot vaker vallen.
De pas erin!
Vreemd, volgens de rapportage van de fysiotherapeut was er niets mis. We roepen hem erbij om dit te bespreken. Hij grinnikt en roept “Zeg mevrouw, kunt u er even goed de pas inzetten?” “Ja hoor” zegt zij.
En… ze beent met flinke passen terug naar onze tafel. Het behoedzame looppatroon is verdwenen, een professionele wandelaar is er niets bij. Ik ben met stomheid geslagen.
De clou?… Mevrouw komt oorspronkelijk uit Japan.
Lopen is ook cultureel
Natuurlijk! Mevrouw liep voor ons op haar allermooist, en gedroeg zich hierbij alsof zij een kimono aan had. Als je een keer een documentaire hebt gezien over maiko in Japan (bijvoorbeeld vanaf 6:30), dan weet je dat een kimono vraagt om een speciale manier van lopen.
De moraal van dit verhaal: cultuur zit ook in je looppatroon. Patiënten lopen in de spreekkamer soms heel netjes, en niet altijd zoals ze over straat lopen. Ik had bijna iemands looppatroon als sterk afwijkend beoordeeld, terwijl daar eigenlijk niets mee aan de hand was! Laten we het maar het ‘rood-wit-blauwe-bril-effect’ noemen.
Oh ja, onze patiënte bleek een te lage bloeddruk en orthostatische hypotensie te hebben.
In deze rubriek leest u ervaringen uit de ouderengeneeskundige praktijk. Ze zijn bedoeld om u te inspireren. Deze ervaringen worden ook via de campagnewebsite www.ouderengeneeskunde.nu gedeeld met basisartsen en geneeskundestudenten. Heeft u ook mooie of bijzondere ervaring over uw vak die u wil delen met specialisten ouderengeneeskunde (in opleiding)? Neem dan contact op met de coördinator van deze rubriek, specialist ouderengeneeskunde Margot Verkuylen (www.margotverkuylen.nl).
Auteur(s)
- C.A.M. Pouw, aios ouderengeneeskunde, Amsterdam UMC