PRO: Samenwerken vanuit een gezamenlijke visie

Een pleidooi voor samenwerken vanuit een gezamenlijke visie binnen de CVA revalidatie

Frank Kuijvenhoven

Het vak van de specialist ouderengeneeskunde is een bron van voortdurende discussie. Waarom zouden we het niet nog even aankijken? Wat pleit voor of juist tegen deze interventie? Op de werkvloer, met de patiënt en zijn familie, met managers en collega's – telkens weer is het zoeken naar de goede argumenten ter onderbouwing van ons doen en laten. Met deze rubriek willen wij bijdragen aan het debat over enkele actuele en soms ook controversiële onderwerpen in ons vak. In deze Pro/Contra twee stellingnames over de stelling ‘De kwaliteit van CVA revalidatie verbetert wanneer medisch specialistische revalidatie (MSR) en geriatrische revalidatiezorg (GRZ) samen gaan’. Frank Kuijvenhoven pleit voor deze stelling en intensieve samenwerking tussen de specialist ouderengeneeskunde en de revalidatiearts vanuit een gezamenlijke visie binnen de CVA revalidatie. Martin van Leen daarentegen vindt dat de samenvoeging van medisch specialistische revalidatie en GRZ geen goede ontwikkeling is.

Als verpleeghuisarts op de reactivering en later als specialist ouderengeneeskunde, kaderarts geriatrische revalidatie, werk ik sinds 2000 samen met een revalidatiearts op één locatie in de CVA revalidatie. De klinische revalidatie leveren we daar met één gezamenlijk team ongeacht de indicatie. Wij zijn onderdeel van de CVA-keten regio Zutphen die sinds 2001 bestaat.

Zutphen (ongeveer 47.000 inwoners) vormt samen met Deventer (ongeveer 99.000 inwoners) en Apeldoorn (ongeveer 159.000) inwoners de ‘Stedendriehoek’. De steden liggen op ongeveer 20 minuten rijden van elkaar. Alle drie de steden hebben een ziekenhuis voor de acute stroke care (trombolyse) en een verpleeghuis voor de GRZ. De MSR kan in het revalidatiecentrum in Apeldoorn, maar kan ook op onze gezamenlijke locatie in Zutphen plaatsvinden. De meeste inwoners van Zutphen met MSR-indicatie kiezen voor onze gezamenlijke locatie.

Op deze locatie zitten we samen in een nieuw gebouw met een prachtige oefenzaal en therapeutisch zwembad. Doordat de GRZ en MSR op één locatie gegeven wordt konden investeringen in faciliteiten en exploitatie gecombineerd worden.

De revalidatiearts en specialist ouderengeneeskunde zaten aanvankelijk in een gezamenlijk multidisciplinair overleg (MDO). Sinds de overheveling naar de Zorgverzekeringswet zijn we verplicht alles financieel te scheiden en hebben we ieder ons eigen MDO. Wel met dezelfde zorg en hetzelfde paramedisch team. De zorg op de klinische afdeling wordt voortdurend bijgeschoold in  neurorevalidatie en we zorgen er voor dat onze therapeuten voldoen aan de kwalificatie-eisen van zowel MSR als GRZ.

Nimmer heb ik afgelopen jaren met de revalidatiearts een andere visie gehad op een individueel patiënttraject. We hebben ook meer gemeen dan dat we verschillen. Zo komt onze methodiek van verslaglegging (SAMPC) van origine uit de revalidatiegeneeskunde. Deze methodiek wordt door revalidatieartsen nog steeds gebruikt om de patiënt in het ziekenhuis snel in kaart te brengen.

Er zijn wel verschillen. Revalidatieartsen werken met het RAPP-systeem dat een duidelijke indeling kent in functiestoornis-activiteiten-participatie. Ik vind dat de revalidatiearts daardoor veel kennis heeft op het gebied van de functiestoornis. Dat helpt om samen met de instrumentmaker of de schoenmaker op locatie te komen tot een optimale orthese of optimaal schoeisel. De revalidatieartsen zijn ook goed in spasmebestrijding met onder andere botulinetoxine. De specialist ouderengeneeskunde daarentegen kan beter omgaan met complexe multimorbiditeit. Als de verschillende aandoeningen op elkaar inwerken is mijn inziens de rechtlijnige indeling functiestoornis-activiteiten-participatie wat minder behulpzaam. Complementair stemmen we behalve bij CVA ook bij andere diagnosegroepen, zoals amputatie, zaken op elkaar af.

“Als we alles vandaag opnieuw konden inrichten, zouden we het dan zo maken zoals nu, met twee soorten CVA-revalidatie?” Deze vraag stelde een van de revalidatieartsen met wie we dit gestart zijn aan de zaal tijdens een symposium met revalidatieartsen en specialisten ouderengeneeskunde. Niemand koos voor de huidige situatie die een soort kunstmatige splitsing geeft in de behandeling die aan mensen met een CVA wordt gegeven. De splitsing van de revalidatie in MSR (kinderen en volwassen) en GRZ (kwetsbare ouderen) is in Nederland niet ontstaan vanuit een inhoudelijke visie. Er is naar mijn weten ook geen wetenschappelijk onderzoek dat aantoont dat het maken van deze splitsing leidt tot een beter gezamenlijk eindresultaat na een beroerte in een regio. De triage in MSR, GRZ en Wet langdurige zorg is ook niet altijd duidelijk.

Het gaat in deze dus om je visie en hoe je hier naar handelt. Onze visie is om de patiënt na een beroerte zo dicht mogelijk bij huis de best mogelijke revalidatie te geven ongeacht de indicatie. We doen dit in de CVA-zorgketen regio Zutphen op één locatie waar we intensief samenwerken, van elkaar leren, elkaar aanvullen en versterken.

Intensief samenwerken brengt volgens ons inhoudelijk zowel de medisch specialistische revalidatie als de geriatrische revalidatie op een hoger plan. We hopen dan ook dat de overheid en zorgverzekeraars dit in de toekomst gaan faciliteren.