Proactieve zorgplanning in de palliatieve fase

2023 -  De richtlijn Proactieve zorgplanning in de palliatieve fase is een doorontwikkeling van de ‘Leidraad voor het proces en uniform vastleggen van proactieve zorgplanning naar aanleiding van de COVID-19-pandemie’. Het is ontwikkeld om alle bij palliatieve zorg betrokken zorgverleners te ondersteunen bij proactieve zorgplanning, door het aanreiken van aanbevelingen voor de praktijk. Proactieve zorgplanning is het proces van vooruit denken, plannen en organiseren in de palliatieve fase. Met gezamenlijke besluitvorming tussen zorgprofessional en patiënt en naasten als leidraad, is proactieve zorgplanning een continu en dynamisch proces van gesprekken over de huidige en toekomstige levensdoelen en keuzes van de patiënt en welke zorg daar nu en in de toekomst bij past.

De belangrijkste aanbeveling uit de richtlijn is om proactieve zorgplanning op te nemen als vast onderdeel van de zorg voor patiënten in de palliatieve fase. Dit is een proces dat start zodra de palliatieve fase gemarkeerd wordt. Dat gebeurt bijvoorbeeld door de zogenaamde ‘surprise question’: ‘Zou ik als zorgverlener verbaasd zijn als deze patiënt binnen een jaar zou komen te overlijden?’. Als het antwoord daarop nee is, kan dit betekenen dat de patiënt behoefte heeft aan palliatieve zorg en proactieve zorgplanning.

Belangrijk bij proactieve zorgplanning is om vervolgens de gesprekken over (behandel)wensen en -grenzen te doseren, afhankelijk van de mate waarin de patiënt ervoor open staat, de mate van spoed en belastbaarheid van de patiënt. Er is een gesprekskaart ontwikkeld die zorgprofessionals kan ondersteunen bij de gesprekken over proactieve zorgplanning. Daarnaast is het voor goede patiëntenzorg belangrijk om uitkomsten van proactieve zorgplanning op gestructureerde wijze vast te leggen. Het formulier ‘uniform vastleggen proactieve zorgplanning’ kan daarbij behulpzaam zijn.  

• Eigenaar: IKNL
• Participanten namens Verenso:  Nienke Fleuren, specialist ouderengeneeskunde en Rolina Bruggink, specialist ouderengeneeskunde