• Toont (inhoudelijk) leiderschap en neemt de regie op het gebied van infectiepreventie en het beperken van antibioticaresistentie.

• Geeft toelichting over het belang van adequate infectiepreventie en voorgeschreven maatregelen aan de patiënt, waarvan die specialist ouderengeneeskunde (in waarneming) behandelaar is, en aan de mantelzorgers, de vrijwilligers en de zorgprofessionals die bij de patiënt betrokken zijn. Deze toelichting omvat de volgende punten:
• Infectiepreventie verlaagt de kans op overdracht van (resistente) micro-organismen.
• Algemene infectiepreventie maatregelen moeten altijd uitgevoerd worden omdat micro-organismen altijd en onzichtbaar aanwezig zijn.
• Voor specifieke micro-organismen zijn maatregelen nodig die zijn afgestemd op de wijze van overdracht van dat specifieke micro-organisme.

•  Geeft toelichting over het belang van adequaat gebruik van antibiotica aan de patiënt, waarvan die specialist ouderengeneeskunde (in waarneming) behandelaar is, en aan de mantelzorgers, de vrijwilligers en de zorgprofessionals die bij de patiënt betrokken zijn. Deze toelichting omvat de volgende punten:
• Adequaat gebruik van antibiotica verminderd de kans op het ontstaan van resistente micro-organismen.
• Bij adequaat gebruik van antibiotica wordt gebruik afgestemd op indicatie en micro-organismen en onnodig gebruik beperkt.
• Adequaat gebruik van antibiotica draagt bij aan het beschikbaar houden van behandeling met antibiotica in de toekomst.

• Geeft aan collega’s en andere zorgprofessionals opbouwende feedback en toelichting wanneer beleid/maatregelen niet worden uitgevoerd als afgesproken.

• Brengt infectiepreventie en antibioticaresistentie onder de aandacht en creëert draagvlak bij het bestuur en de eigen vakgroep.

• Beschrijft (bijvoorbeeld in het jaarplan) welke activiteiten de vakgroep verricht op het gebied van infectiepreventie-, uitbraak- en antibioticabeleid.

Bij het creëren van urgentiebesef op het gebied van infectiepreventie en antibioticaresistentie heeft de specialist ouderengeneeskunde een belangrijke rol. Van de specialist ouderengeneeskunde wordt verwacht dat deze medisch leiderschap toont. Dit houdt in dat specialisten ouderengeneeskunde infectiepreventie en antibioticaresistentie binnen de organisatie onder de aandacht brengen en hiervoor urgentiebesef creëren. Zij proberen daarnaast andere zorgprofessionals en het bestuur hier deelgenoot van te maken en ook hen aan te zetten tot het verspreiden van het urgentiebesef binnen de organisatie. Dit betekent niet dat de specialist ouderengeneeskunde de enige probleemeigenaar is; infectiepreventie en antibioticaresistentie gaat iedereen in de organisatie aan.

Urgentiebesef creëren begint bij het overbrengen van een duidelijke en juiste boodschap. Zodat duidelijk is waar het probleem zit, wat de omvang is en waarom het belangrijk is om dit aan te pakken. Die boodschap is dat voor effectieve behandeling van infectieziekten bij patiënten nu en in de toekomst het van belang is om antibioticaresistentie zoveel mogelijk te beperken. Hierbij zijn adequate infectiepreventie en adequaat antibioticagebruik nodig. Adequate infectiepreventie zorgt dat de kans op overdracht van (resistente) micro-organismen en daarmee infectieziekten zo klein mogelijk is. Het is van belang dat er besef is dat algemene infectiepreventiemaatregelen altijd uitgevoerd moeten worden, omdat micro-organismen altijd en onzichtbaar aanwezig zijn en op diverse manieren kunnen worden overgedragen zoals via de handen, kleding en na contact met lichaamsvocht. Daarnaast is het goed dat men zich realiseert dat bij specifieke micro-organismen aanvullende maatregelen nodig zijn die zijn afgestemd op de wijze van overdracht van dat specifieke micro-organisme. Adequaat gebruik van antibiotica verlaagt daarnaast de kans op het ontstaat van resistente bacteriën. Daarvoor moet beseft worden dat onnodig en inadequaat gebruik van antibiotica wordt beperkt. Adequaat antibioticagebruik draagt bij aan het (voldoende) beschikbaar houden van antibiotica voor de behandeling van infecties in de toekomst.

Naast het overbrengen van een duidelijke boodschap is een gevoel van verantwoordelijkheid of eigenaarschap belangrijk om mensen gemotiveerd en daadwerkelijk in beweging te krijgen. Iedereen in de organisatie heeft invloed op adequate infectiepreventie en adequaat gebruik van antibiotica, en daarmee ook een verantwoordelijkheid. Dit kan bijvoorbeeld liggen bij het uitvoeren van infectiepreventiemaatregelen, het regelen van benodigde randvoorwaarden, adequaat handelen bij (een verdenking op) een uitbraak of (stimuleren van) adequaat voorschrijven van antibiotica. Door gezamenlijk vast te stellen en inzichtelijk te maken wie welke verantwoordelijkheid heeft binnen dit thema zullen mensen meer gevoel van eigenaarschap hebben. Een uitbraak is veelal een moment waarop duidelijk naar voren komt wat de problemen zijn, waar verantwoordelijkheden liggen en waarom het belangrijk is om aandacht aan dit thema te besteden. Echter is het belangrijk dat ook buiten een dergelijke crisissituatie duidelijk is welke verantwoordelijkheid iedereen heeft om infectieziekten zoveel mogelijk te voorkomen en antibioticaresistentie zoveel mogelijk te beperken.

In de module verantwoording is de samenstelling van de projectgroep en de gevolgde werkwijze opgenomen.  

De verantwoording is voor elke  module gelijk en daarom verwijzen wij naar 'Verantwoording en methode'.

Dit voorkomt ook dat dezelfde informatie bij het maken van een pdf in elke module nodeloos terugkomt.